ไม่กี่ปีที่ผ่านมาการวัดพลังงานของอุปกรณ์ไฟฟ้าในบ้านเริ่มเป็นที่นิยมมากขึ้นเรื่อยๆในบรรดาเหล่าคนใช้ Smart Home อาจจะเป็นเพราะค่าไฟที่เริ่มแพงขึ้นเรื่อยๆ ผนวกกับเริ่มมีเทคโนโลยีที่จับต้องได้ด้วยราคาที่ไม่แพง และวันนี้เราได้รับอุปกรณ์วัดการใช้พลังงานไฟฟ้าตัวใหม่จาก SONOFF ซึ่งแตกต่างจากอุปกรณ์วัดพลังงานที่ SONOFF มีอยู่ไม่ว่าจะเป็นพวก Smart Plug, POW Elite, SPM, DualR3, POW3, POW Origin ตรงที่มันใช้วิธี CT (Current Transformer) ซึ่งเหมือนเอาห่วงที่ให้มาไปคล้องสาย L ทำให้เกิดการเหนี่ยวนำทางไฟฟ้าและสามารถจับค่าพลังงานที่ใช้ออกมาได้ วิธีนี้เป็นวิธีที่ปลอดภัยเพราะไม่ต้องตัดต่อสายไฟแต่อย่างใด อีกทั้งยังสามารถวัดกระแสไฟได้สูงสุด 100A ทีเดียว ซึ่งมันมากกว่ารุ่นก่อนๆนั้นมาก เหมาะสำหรับเอาไปใช้วัดไฟที่ตัวเมนเบรกเกอร์ของบ้าน หรือเอาไปใช้วัดไฟที่ผลิตจากโซลาร์เซลล์ หรือ แม้กระทั่งเครื่องชาร์จ รถ EV ที่เริ่มเป็นที่นิยมเป็นอย่างมากในขณะนี้
SONOFF POW Ring คือรุ่นที่เราจะทำการทสดสอบในคราวนี้ มันเป็น Smart Power Meter Switch นอกจากมันจะทำการวัดพลังงานแล้ว ยังมี Relay ขนาดย่อมมามาให้อีกด้วย ตัว POW Ring ทำงานผ่าน Wifi และใช้ซอฟแวร์ตัวเดิม eWeLink มาบริหารและจัดการ ก่อนที่จะเข้าไปดูในรายละเอียดเรามาดูข้อแตกต่างระหว่างผลิตภัณฑ์ที่วัดไฟได้ของ SONOFF เพื่อให้เข้าใจง่ายขึ้นตามรูป
อะไรมาในกล่อง POW Ring บ้าง
สิ่งที่มาพร้อมในกล่อง หลักๆคือ คู่มือ เสาอากาศ ตัว POW Ring และสาย CT ที่ตัวของ POW Ring จะมีช่องเสียบสายทั้งด้านล่างและด้านบน ที่เสียบเสาอากาศจะอยู่ด้านบน ซึ่งจริงๆแล้วจะต่อเสาหรือไม่ก็ได้อยู่ที่ว่าการติดตั้งอยู่ในจุดที่อับสัญญาณหรือเปล่า ด้านหน้ามีหน้าจอ LCD มาให้สำหรับดูค่าต่างๆ มีปุ่มกดสำหรับเปลี่ยนค่าและเข้าโหมด pairing มี LED ของทั้ง Wifi และ Power ส่วนช่องด้านบนนอกเหนือจากที่ช่องไว้เสียบเสาอากาศแล้ว ใกล้ๆกันจะมีช่อง RJ9 เพื่อเสียบสาย CT
ช่องด้านล่างของ POW Ring (L และ N) มีไว้ต่อกับไฟบ้านเข้าเพื่อให้ตัวมันทำงาน ส่วนช่อง NO และ COM เป็นช่องรีเลย์สำหรับต่อเพื่อควบคุมอุปกรณ์อีกที เป็น Dry Contact และมีสเปคไม่เกิน 2A ดูจากรูปจะเห็นช่อง RJ9 สำหรับต่อสาย CT มีมาแค่ชุดเดียว และนั่นหมายถึงมันใช้ได้กับไฟ 1 เฟสเท่านั้น เราได้ถามทาง SONOFF ว่าจะมีแบบ 3 เฟสมั้ย ณ ตอนนี้ทาง SONOFF ยังพิจารณาอยู่ ถ้าหากคุณอยากได้ก็สามารถ feedback ในช่องทาง social media ของ SONOFF นอกเหนือจากนี้ในกรณีที่บางบ้านทำการขายไฟกลับไปสู่สายส่งซึ่งไฟจะวิ่งสองทิศทางแล้วแต่ปริมาณการใช้และผลิต (เช่น จากโซลาร์เซลล์) ณ ตอนที่เรารีวิว ฟังก์ชั่นการวัดไฟได้สองทางยังไม่มี แต่ทาง SONOFF ได้กล่าวว่ามีแผนที่จะทำโดยแค่ทำการอัพเกรดซอฟแวร์ในภายหลัง ก็มาดูกันต่อไป ภาพด้านล่างแสดงถึงการต่อสายทั้งสองแบบ แบบไม่ต้องใช้ Relay และ แบบเอา Relay มา trigger ตัว magnetic contactor เพื่อควบคุมอุปกรณ์ไฟฟ้าที่มีโหลดสูงๆอีกที
มาเปิดดูภายในกัน
เมื่อแกะดูภายในตัว POW Ring ก็ไม่แปลกใจที่เจอชิป ESP32 ซึ่ง SONOFF พยายามอัพเกรดชิปภายในของอุปกรณ์ Smart Home ตัวใหม่ๆตั้งแต่ปีที่แล้ว นอกเหนือจากทำงานได้เร็วขึ้นแล้ว ก็เป็นสิ่งที่เหล่า DIY ชื่นชอบ เพราะมันน่าจะแฟลช firmware ได้ง่าย ไม่ว่าจะเป็นของ Tasmota หรือ ESPHOME โดย มี pin สำหรับทำการนี้อย่างชัดเจน ช่วยให้การแฟลชทำได้โดยง่าย อย่างไรก็ตามเราไม่ได้ทำการทดลอง flash ในรีวิวนี้
การใช้งานกับ eWeLink
เราได้ทำการทดสอบกับ eWeLink (v.5.30) บน iOS 17.3.1 เป็นอันดับแรก วิธีการก็เหมือนกับการเพิ่มอุปกรณ์ Wifi ของ SONOFF โดยทั่วไป กดปุ่มที่มีอยู่ปุ่มเดียวด้านบนของ POW Ring ค้างไว้ 5 วินาทีเพื่อให้เข้าไปอยู่ใน pairing mode ไฟจะกระพริบเป็นจังหวะ ก่อนจะใช้ eWeLink เพิ่มอุปกรณ์เข้าไปปกติโดยกดเครื่องหมาย “+” ขั้นตอนก็ประมาณตามรูปเลย หรือดูขั้นตอนฉบับเต็มที่นี่
หลังจากที่ POW Ring พร้อมใช้ เราได้ทำการทดสอบโดยวัดค่าพลังงานของพัดลมไอน้ำที่มีในสำนักงาน ได้ลองปรับเปลี่ยนความแรงของพัดลมเพื่อดูการอัพเดตของการใช้พลังงาน ซึ่งการอัพเดตข้อมูลทำได้เกือบจะทันทีทันใด ช้าสุดที่สังเกตุได้คือภายในเวลา 5 วินาที เช่นเดียวกันถ้าเราใช้ Home Assistant (ย่อหน้าถัดไป) ความเร็วในอัพเดตก็เหมือนๆกัน เราไม่ได้ทำการทดสอบวัดพลังงานแบบสองทิศทาง ซึ่งทาง SONOFF มีแผนที่จะออกฟังก์ชั่นนี้มาผ่านการอัพเดต firmware ในอนาคตอันใกล้
เราสามารถดูรายละเอียดการใช้พลังงานได้ทั้ง Real time รายวัน รายเดือน และ รายปี และในกรณีที่เราเลิกใช้ POW Ring ข้อมูลการใช้งานก็คงยังเก็บไว้นานถึง 6 เดือนก่อนที่จะลบออกไป ทั้งนี้เพื่อให้เรามีเวลาที่จะ download กลับมาเก็บที่ local หากต้องการ
เราพบว่ามีฟีเจอร์สองอย่างที่น่าสนใจเมื่อใช้กับแอป eWeLink บริหารและจัดการตัว POW Ring ก็คือ Threshold Setting และ Push Notice ตัว Threshold สามารถทำงานร่วมกับ relay ที่ให้มาโดยตั้งค่า Threshold ที่เรากำหนด ไม่ว่าจะเป็น กระแส แรงดัน วัตต์ หากเกินหรือต่ำกว่าเกณฑ์ก็จะ Trigger ตัว Relay เพื่อให้ไปทำงานร่วมกับอุปกรณ์ที่เกี่ยวข้องที่จะเปิดหรือปิดการทำงานมัน นอกจากนั้นในส่วนของ Push Notice (ระบบแจ้งเตือนไปที่แอป eWeLink) สามารถกำหนดการแจ้งเตือนหากการใช้พลังงานเกินขีดที่เราตั้งไว้ไม่ว่าจะเป็นการใช้พลังงานของวันนี้ หรือ ของเดือนนี้ รวมถึงหาก Threshold Setting เกินหรือต่ำกว่าขีดที่ตั้งไว้ ก็น่าจะหยืดหยุ่นดีในการเอาไปต่อยอดในการใช้งานได้หลากหลาย
การใช้งานกับ Home Assistant
ณ วันที่ทดสอบเราใช้ Home Assistant version 2024.2.4 ที่ทำงานอยู่งน Rasberry Pi4 การอัพเดตเพิ่ม POW Ring เข้าไปทำโดยอัตโนมัติผ่าน integration ของ AlexxIT Sonoff LAN (v.3.6) เราค่อนข้างมั่นใจว่าทาง AlexxIT ยังไม่อัพเดตตัว POW Ring เข้าไปในการทดสอบของเขา แต่ผลที่ได้ก็คือเราก็ยังเจอ POW Ring นะ และ Entities ที่ได้ก็เหมือนๆกับผลิตภัณฑ์วัดพลังงานตัวอื่นๆที่ทาง SONOFF มี ข้อมูลเข้ามาครบทั้งกระแส แรงดัน ค่าวัตต์ พลังงานในวันนั้น และเดือนนั้น ซึ่งจริงๆมันก็เพียงพอสำหรับสาวก Home Assistant ที่จะเอาค่าพวกนี้ไปต่อยอดไม่ว่าจะเป็นคำนวณเพิ่มเติม หรือ ไม่ก็เขียน Automation เพิ่ม ให้สังเกตุว่ามี Switch ด้านบนซึ่งก็คือ Relay ที่เราพูดถึง จุดประสงค์หลักคือเอาไป Trigger พวก Magnetic Contactor เพื่อไป On/Off อุปกรณ์อีกที ไม่ได้เอาไปใช้โดยตรงเพราะกระแสที่รับได้แค่ 2A
บทสรุป
มาช้าดีกว่าไม่มานะ ในที่สุด SONOFF ก็ออกตัววัดพลังงานแบบ CT มา ตัว POW Ring เป็นอุปกรณ์วัดพลังงานในบ้านที่ปลอดภัยเมื่อเทียบกับวิธีอื่นๆ ใช้การคล้องสาย CT เข้าไปที่สาย L โดยที่เราไม่ต้องไปยุ่งกับสายไฟมากนัก มันยังสามารถวัดได้ถึง 100A ซึ่งน่าจะเพียงพอต่อบ้านเรือนที่อยู่อาศัยทั่วไป อีกทั้งมีรีเลย์สวิตซ์ขนาดย่อมไว้ไป trigger อุปกรณ์ควบคุมตัวอื่น เราสามารถควบคุมการใช้พลังงานได้อย่างง่าย ผ่าน Threshold Setting หรือ อาจจะสร้าง Scene หรือ Automation เพิ่มเติมให้ทำงานกับอุปกรณ์อื่นๆในบ้าน สาวก SONOFF/eWeLink น่าจะชื่นชอบไม่น้อยทีเดียว
ขอบคุณ ITEAD ที่ส่ง SONOFF Pow Ring มาให้รีวิว อุปกรณ์มีจำหน่ายบนร้านค้าออนไลน์ของบริษัทฯ ราคา $34.90 (~1,250฿) และสามารถใช้คูปองโค้ด CNXSOFTSONOFF เพื่อรับส่วนลด 10%
วิศวกรคอมพิวเตอร์สาย Infrastructure ที่ชื่นชอบเทคโนโลยีทางด้าน IOT เป็นพิเศษ ไม่ว่าจะเป็นด้าน Smart Home, Smart Farm และยังสนใจในนวตกรรมเกี่ยวกับ Sustainability เช่น Renewable Energy และ Organic Food