MQTT (Message Queuing Telemetry Transport) คืออะไร

MQTT (Message Queuing Telemetry Transport) เป็นโพรโทคอลสื่อสารแบบเบา (lightweight protocol) ที่ออกแบบมาเพื่อการส่งข้อความ (Message Delivery) ระหว่างอุปกรณ์ต่างๆ โดยเฉพาะในงานด้าน Internet of Things (IoT) ซึ่งต้องการการสื่อสารที่รวดเร็ว มีประสิทธิภาพ และใช้พลังงานน้อย

MQTT ได้รับการกำหนดเป็นมาตรฐานสากล ISO/IEC 20922 ตั้งแต่ปี ค.ศ. 2016 และในปัจจุบันมีเวอร์ชันล่าสุดคือ MQTT v5.0 ที่ปรับปรุงประสิทธิภาพและเพิ่มความสามารถให้ตอบสนองต่อการใช้งานที่ซับซ้อนยิ่งขึ้น

หลักการทำงานของ MQTT :

MQTT ใช้สถาปัตยกรรมแบบ Publish/Subscribe โดยมีองค์ประกอบสำคัญดังนี้

Broker: ทำหน้าที่เป็นศูนย์กลางในการจัดการและส่งต่อข้อความระหว่างอุปกรณ์
Publisher: อุปกรณ์ที่ส่งข้อความไปยังหัวข้อ (Topic)
Subscriber: อุปกรณ์ที่สมัครรับข้อความจากหัวข้อที่สนใจ

เมื่อ Publisher ส่งข้อความไปยัง Broker ตามหัวข้อที่กำหนด Broker จะกระจายข้อความนั้นไปยัง Subscriber ทุกตัวที่สมัครรับหัวข้อดังกล่าว

การรักษาความปลอดภัยใน MQTT :

MQTT รองรับการเข้ารหัสข้อมูลด้วย TLS (Transport Layer Security) และสามารถใช้งาน Digital Certificate เพื่อยืนยันตัวตนของอุปกรณ์ ช่วยเพิ่มความปลอดภัยในการสื่อสาร โดยเฉพาะในกรณีที่ใช้ MQTT ในเครือข่ายที่ต้องการความน่าเชื่อถือสูง

การเริ่มต้นใช้งาน MQTT สามารถทำได้หลายวิธี:

MQTT Client แบบ GUI-based มีเครื่องมือ Open Source เช่น MQTT Explorer และ MQTT.fx ที่ช่วยให้ผู้ใช้สามารถส่งข้อความหรือสมัครรับข้อความได้ผ่านส่วนติดต่อผู้ใช้แบบกราฟิก (GUI)
MQTT Client แบบ Command Line ซอฟต์แวร์อย่าง Mosquitto clients (เช่น mosquitto_pub และ mosquitto_sub) สามารถใช้งานได้ทั้งบน Linux และระบบปฏิบัติการอื่น เหมาะสำหรับผู้ที่ต้องการสั่งงานผ่านคำสั่ง
การเขียนโค้ดด้วยไลบรารี MQTT สำหรับนักพัฒนาที่ต้องการรวม MQTT เข้ากับแอปพลิเคชัน สามารถใช้ไลบรารีเช่น Paho MQTT library ที่รองรับภาษาโปรแกรมยอดนิยม เช่น Python, Java, และ C

Public MQTT Broker สำหรับทดลองใช้งาน
สำหรับผู้ที่ต้องการทดลองใช้งาน MQTT โดยไม่ต้องตั้งค่าเซิร์ฟเวอร์เอง สามารถใช้ Public MQTT Broker ที่เปิดให้บริการฟรี เช่น:

Mosquitto: Broker ยอดนิยมที่ใช้งานง่าย
EMQX: Broker ที่มีประสิทธิภาพสูง รองรับการเชื่อมต่ออุปกรณ์จำนวนมาก

ทั้งสอง Broker รองรับการส่งข้อความแบบเข้ารหัสและการยืนยันตัวตน

MQTT เป็นโพรโทคอลที่ตอบโจทย์การสื่อสารในงาน IoT ด้วยความเรียบง่าย แต่ทรงพลัง และยังมีเครื่องมือ Open Source มากมายที่ช่วยให้ผู้ใช้เริ่มต้นใช้งานได้สะดวก เหมาะสำหรับการพัฒนาแอปพลิเคชันที่ต้องการการสื่อสารแบบเบาและปลอดภัยในยุคดิจิทัล