เมื่อพูดถึงความเร็วของหน่วยความจำ (RAM), บัส, หรือการส่งข้อมูลแบบดิจิทัล เรามักจะเห็นหน่วยวัดสองแบบที่ใช้กันอย่างแพร่หลาย ได้แก่ MT/s (MegaTransfers per second) และ MHz (Megahertz) ซึ่งแม้ว่าทั้งสองจะเกี่ยวข้องกับความเร็วของการส่งข้อมูล แต่ก็มีความหมายที่แตกต่างกันอย่างชัดเจน
MHz คืออะไร?
MHz (Megahertz) เป็นหน่วยวัดความถี่ที่หมายถึง “ล้านรอบต่อวินาที” หรือ cycles per second โดย 1 MHz = 1,000,000 รอบต่อวินาที ในบริบทของอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์และดิจิทัล ความถี่นี้หมายถึงจำนวนรอบสัญญาณนาฬิกาที่เกิดขึ้นในหนึ่งวินาที
ตัวอย่าง:
- หาก CPU ทำงานที่ 3.5 GHz หมายความว่ามี 3,500 ล้านรอบสัญญาณต่อวินาที
- หาก RAM มีความถี่ 1600 MHz หมายความว่ามี 1,600 ล้านรอบสัญญาณต่อวินาที
MT/s คืออะไร?
MT/s (MegaTransfers per second) เป็นหน่วยที่ใช้วัดจำนวน “การถ่ายโอนข้อมูล” (transfers) ต่อวินาที ซึ่งอาจไม่จำเป็นต้องเท่ากับความถี่ของสัญญาณนาฬิกาเสมอไป เพราะเทคโนโลยีหลายอย่างรองรับการถ่ายโอนข้อมูลมากกว่าหนึ่งครั้งต่อหนึ่งรอบสัญญาณนาฬิกา (cycle)
ตัวอย่าง:
- หน่วยความจำ DDR (Double Data Rate) เช่น DDR4-3200 ทำงานที่ 1600 MHz แต่สามารถถ่ายโอนข้อมูลได้ 3200 MT/s เนื่องจากเทคโนโลยี DDR สามารถรับ-ส่งข้อมูลได้ สองครั้งต่อรอบสัญญาณนาฬิกา (Double Data Rate)
- PCIe 4.0 ที่ทำงานที่ 16 GT/s (GigaTransfers per second) สามารถรับส่งข้อมูลได้มากกว่าความถี่ของสัญญาณนาฬิกาจริง เพราะใช้การเข้ารหัสแบบที่เพิ่มประสิทธิภาพการถ่ายโอน
ความสัมพันธ์ระหว่าง MHz และ MT/s
ความสัมพันธ์ระหว่าง MHz และ MT/s ขึ้นอยู่กับเทคโนโลยีที่ใช้ เช่น:
- Single Data Rate (SDR): 1 MHz = 1 MT/s (เช่น SDRAM รุ่นเก่า)
- Double Data Rate (DDR): 1 MHz = 2 MT/s (เช่น DDR, DDR2, DDR3, DDR4, DDR5)
- Quad Data Rate (QDR): 1 MHz = 4 MT/s (เช่น QDR SRAM, GDDR6X บางรุ่น)
ตัวอย่างของ RAM DDR4:
- DDR4-3200 ทำงานที่ 1600 MHz แต่มีอัตราการถ่ายโอนข้อมูลที่ 3200 MT/s เพราะใช้เทคโนโลยี DDR ที่สามารถส่งข้อมูลได้สองครั้งต่อรอบสัญญาณนาฬิกา
ปัจจุบัน Task Manager เปลี่ยนการอ่านบัสแรม จาก MHz เป็น MT/s ให้สอดคล้องกับความเป็นจริง
ทาง Microsoft ได้ปรับให้ Task Manager แสดงหน่วยเป็น MT/s แล้ว (จริง ๆ เดี๋ยวนี้เค้าก็แสดงหน่วยเป็น MT/s กันเกือบหมดแล้วแหละ) สำหรับความเร็วของบัสแรม ในสมัยที่เป็นยุค SDRAM จะใช้หน่วยเป็น MHz เพราะใน 1 clock cycle จะสามารถส่งข้อมูลได้ 1 ส่วน ยุคต่อมาจึงกลายเป็น DDR SDRAM (DDR = Double Data Rate) ใน 1 clock cycle จะสามารถส่งข้อมูลได้ 2 เท่า ทำให้การส่งข้อมูลจริงของแรม DDR จะมากกว่าความเร็ว Clock speed ของแรมอยู่ 2 เท่า ที่เห็นได้ชัดคือเวลาเราอ่านบัสแรมใน CPU-Z ในส่วน Memory > DRAM Frequency คือ มันจะเขียนค่า Clock speed ของแรมเอาไว้ ซึ่งเป็นหน่วย MHz แต่ถ้าเราจะแปลงเป็นบัส เราจะต้อง x2 ค่า DRAM Frequency ก็จะได้เป็นบัสจริง ๆ ในหน่วย MT/s
ดังนั้น หน่วย MHz คือความถี่ของสัญญาณนาฬิกา (Cycles per second) ใช้วัดความเร็วของ CPU, RAM (ในบางกรณี) ส่วน MT/s คือจำนวนการถ่ายโอนข้อมูลต่อวินาที ใช้วัดอัตราการส่งข้อมูลของ RAM, PCIe, USB ถ้าคุณเห็นหน่วยความจำที่ระบุว่า “3200 MHz” อาจหมายถึงอัตราการถ่ายโอนข้อมูล (MT/s) ไม่ใช่ความถี่สัญญาณจริง (MHz) เสมอไป การเข้าใจความแตกต่างระหว่าง MT/s และ MHz จะช่วยให้คุณสามารถเลือกอุปกรณ์ได้อย่างถูกต้องและแม่นยำมากขึ้น!
บรรณาธิการข่าวและบทความภาษาไทย CNX Software ได้มีความสนใจในด้านเทคโนโลยี โดยเฉพาะ Smart Home และ IoT