SONOFF ยังทยอยปล่อยผลิตภัณฑ์ Zigbee มาเรื่อยๆ ตั้งแต่สวิตซ์หรือปุ่มไร้สายที่ทางเราเคยรีวิวไป (SNZB-01P) เซ็นเซอร์วัดอุณหภูมิและความชื้น (SNZB-02P) และวันนี้เราจะมารีวิวเซ็นเซอร์ตัวใหม่อีกตัวนั่นก็คือเซ็นเซอร์จับความเคลื่อนไหว (Motion) ตัวล่าสุดที่มีรหัส SNZB-03P ซึ่งใช้โปรโตคอล Zigbee 3.0 นั้นหมายถึงเราจำเป็นต้องมี Zigbee Hub / Bridge / Gateway / Dongle เป็นตัวรับสัญญาณ Zigbee
เทคโนโลยีของเซ็นเซอร์ตัวนี้ก็ยังคงเป็น PIR ซึ่งใช้คลื่นอินฟราเรดเหมือนเดิม ซึ่งแตกต่างจากพวกเซ็นเซอร์แบบ Human Presence ที่กำลังมาแรงโดยใช้คลื่นแบบ mmWave (milimeter wave) ทั้งสองแบบมีจุดดีและด้อยต่างกัน จริงๆแล้วทาง SONOFF ก็เพิ่งจะออกตัว Human Presence มาคือ SNZB-06P ซึ่งทางเราจะเอารีวิวมาแชร์ในโอกาสถัดไป
สำหรับการเอาไปใช้งาน (Use Case) ตัว SNZB-03P จะเหมาะมากกับบริเวณที่เราไม่สามารถลากสายไฟไปถึง อันนี้คือจุดเด่นเหนือพวก Human Presence เพราะเนื่องจากมันใช้พลังงานมากในการส่งคลื่นเรดาร์ไปกระทบวัตถุ ดังนั้นต้องมีไฟป้อนตลอดเวลาซึ่งอาจจะไม่สะดวกในบางสถานที่ ก่อนที่จะเข้าไปดูรีวิวในรายละเอียด เรามาดูตารางเปรียบเทียบทั้งสองแบบกัน
SONOFF SNZB-03P (Motion Sensor)
SONOFF นำ Motion Sensor ตัวใหม่นี้ ($11.90) มาแทนตัวเดิม SNZB-03 ($9.49) ที่ผู้ใช้หลายคนบอกว่าไม่น่าประทับใจเท่าไหร่และดูไม่คุ้มค่ากับราคา เราก็อยากรู้เหมือนกันว่ารุ่นใหม่นี้ได้รับการปรับปรุงขึ้นมาขนาดไหนโดยได้ทำการทดสอบกับ eWeLink และ Home Assistant ในรูปแบบการใช้งานปกติทั่วไปอย่างเช่นเคย
SNZB-03P เป็น Motion Sensor ที่ใช้พลังงานต่ำตามมาตรฐาน Zigbee 3.0 ใช้สัญญาณอินฟราเรดในการตรวจจับการเคลื่อนไหว เราสามารถใช้ตัวนี้เป็นตัว Trigger ใน Scene หรือ Automation เพื่อเชื่อมการทำงานกับอุปกรณ์อื่นๆใน แพลตฟอร์ม Smarthome ต่างๆให้ทำงานตามที่เราต้องการ เช่น เปิดไฟ เปิดพัดลม บันทึกกล้อง เปิดระบบไซเรนเตือนภัย ส่ง Notification เป็นต้น อุปกรณ์ตัวนี้ออกแบบมาให้ใช้ภายในอาคารเท่านั้นเพราะไม่มีมาตรฐานกันน้ำใดๆ รัศมีในการใช้งานก็ประมาณ 6 เมตร
เนื่องจาก SNZB-03P สนับสนุนมาตรฐาน Zigbee 3.0 ซึ่งสามารถนำไปใช้ในแพลตฟอร์ม Smart Home ได้หลายค่าย เช่น
- SONOFF: โดยผ่าน ZBBridge, ZBBridge-P, NSPanel PRO, AIBridge, ZBDongle-P, ZBDongle-E
- Amazon: โดยผ่าน Echo Plus 2nd, Echo Show 2nd, Echo 4th Gen
- SmartThings: โดยผ่าน SmartThings hub V3
- AeoTec โดยผ่าน Smart Home Hub V3
คุณสามารถดูรายการอัพเดตล่าสุดได้ในคู่มือล่าสุด
หมายเหตุ: ฟังก์ชั่นการทำงานและการปรับแต่งอาจจะต่างกันในแต่ละแพล็ตฟอร์ม Smart Home ขึ้นอยู่กับ Zigbee Gateway ที่ตัว SNZB-03P ไปจับคู่ด้วย
Unboxing
ภายในกล่องจะมี คู่มือ ฐานแม่เหล็กยึดตัวเซ็นเซอร์ เทป 3M และสกรู ดูจากภายนอกแล้วการติดตั้งและปรับแต่งทำได้ง่ายกว่ารุ่นเดิมที่เป็นกล่องสี่เหลี่ยมมาก เพราะเราสามารถปรับองศาของเซ็นเซอร์ให้เหมาะกับการใช้งาน นอกจากนี้แบตเตอรี่ยังใหญ่กว่าเดิมเกือบเท่าตัว CR2477 (1000mAh) v.s CR2450 (550mAh) ซึ่งดูเหมือนจะเป็นมาตรฐานของอุปกรณ์ Zigbee ที่ใช้ถ่านของ SONOFF ไปแล้ว และ ทาง SONOFF เคลมว่ามีอายุการใช้งานได้ถึง 3 ปี (ทำงาน 50 ครั้งต่อวันในห้องทดลอง ที่ 25c) จริงๆแล้วมันก็ขึ้นอยู่กับสิ่งแวดล้อมที่นำไปใช้ด้วย ถ้าผู้คนผ่านไปผ่านมาทำให้เซ็นเซอร์ทำงานบ่อยๆนั่นก็ทำให้ถ่านมีอายุสั้นลง อย่างไรก็ตามเราก็สามารถคาดหวังได้เลยว่าดีกว่ารุ่นก่อนเท่าตัว
นอกจากนี้ใน SNZB-03P ยังมีเซ็นเซอร์วัดแสงในตัว ซึ่งหลักๆเลยคือเอาไว้ใช้เวลาสร้างเงื่อนไขที่หลากหลายมากขึ้นใน Scene ของ แอป eWeLink เช่น Trigger เฉพาะตอนที่มีการเคลื่อนไหวขณะมีแสงสว่าง
ฟีเจอร์นึงที่น่าสนใจซึ่งต่างจากรุ่นก่อนหน้านี้คือ Detection Duration ซึ่งรุ่นก่อนหน้านี้กำหนดถาวรไว้เลยว่าหลังจากที่ไม่มีการเคลื่อนไหวต้องรอ 1 นาที แต่มาในรุ่นนี้เราสามารถปรับค่าไปได้ระหว่าง 5-60 วินาที ประโยขน์ของมันก็คือ อาจทำให้เราประหยัดพลังงานในอุปกรณ์ที่เราไปสร้าง Scene เชื่อมต่อไว้ได้ เช่น การปิดไฟส่องสว่างหลังจากไม่มีความเคลื่อนไหวได้เร็วขึ้น
อย่างไรก็ตามฟีเจอร์ Detection Duration จำเป็นต้องใช้งานร่วมกับ Zigbee Gateway ที่เป็นรุ่น Sonoff Zigbee Bridge Pro เท่านั้นในกรณีนำไปใช้ในแอป eWeLink
การใช้งานทั่วไป
หลังจากที่เราทำการทดสอบใช้งานจริงๆเป็ยเวลาหนึ่งอาทิตย์ เราพบว่าการตอบสนองของเซ็นเซอร์ SNZB-03P นั้นดีกว่ารุ่นก่อนหน้านี้ คือมันทำงานได้อย่างที่คาดหวัง ไม่ต้องลุ้นเหมือนกับรุ่นก่อนหน้านี้ 🙂 อีกทั้งการมีแท่นแม่เหล็กก็อำนวยความสะดวกถ้าเราต้องการยึดกับที่ใดที่หนึ่งแต่อาจมีการโยกย้ายบางครั้ง หรือ ต้องการปรับมุมให้เหมาะสม
การใช้งาน SONOFF SNZB-03P ร่วมกับแอป eWeLink
เช่นเคย เราเริ่มด้วยการทดสอบในแอป eWeLink ก่อน โดยทำงานร่วมกับ Zigbee Bridge แบบรุ่น Pro ขั้นตอนการเพิ่มอุปกรณ์จะไม่ขอกล่าวในที่นี้เพราะมันก็เหมือนๆกับการเพิ่มอุปกรณ์ Zigbee ตัวอื่นๆที่เคยรีวิวมา ข้ามมาที่ SNZB-03P หลังเข้ามาอยู่ใน eWeLink แล้วมันก็พร้อมทำงาน สิ่งที่เราสามารถปรับแต่งได้อย่างเดียวก็คือ Detection Duration นั่นคือระยะเวลา (delay) หลังจากตรวจไม่พบวัตถุ จากเดิมรุ่นที่แล้วกำหนดตายตัวไว้ที่ 60 วินาที คราวนี้เราสามารถปรับแต่งให้เร็วขึ้น เร็วสุดภายใน 5 วินาที อย่างไรก็ตามเราคิดว่าผู้ใช้งานคงต้องปรับแต่งจุดสมดุลเองเวลาไปติดตั้งกับการใช้งานรูปแบบต่างๆ
เรายังพบตัวเลือกใหม่ในเวลาที่เราสร้าง Scene เพื่อที่จะ Automate การทำงานบางอย่าง เช่น เปิดไฟหลังจากตรวจพบวัตถุ จากเดิมรุ่นที่แล้วมีแค่ 2 ทางเลือก คือ No Motion Detected ละ Motion Detected คราวนี้จะเพิ่มเรื่องแสงสว่างมาให้ด้วย นั่นหมายถึงเซ็นเซอร์ตัวนี้เอาความสว่างที่วัดได้ในตัวมาเป็นเงื่อนไข แต่เราก็ไม่เห็นใน eWeLink ว่าเราจะทำการตั้งค่าเองต่างหากกับแสงได้ การนำไปใช้งานก็เช่น เซ็นเซอร์นี้จะทำงานไปเปิดไฟถ้าไฟในห้องปิดอยู่ ดูตัวอย่าง Scene ตามภาพได้เลย
หมายเหตุว่าการนำแสงสว่างมาเป็นเงื่อนไขจะทำได้ก็ต่อเมื่อเราใช้ SONOFF Zigbee Bridge รุ่น Pro เท่านั้น รุ่นธรรมดาจะไม่สามารถทำงานในส่วนนี้ได้
Home Assistant
เราได้ทำการเอา SNZB-03P เข้าสู่ Home Assistant 2024.1.3 โดยใช้ SONOFF Zigbee 3.0 USB Dongle Plus และผ่าน ZHA integration เช่นเคย สื่งที่เราพบคือดันมี Sensor Entity ขึ้นมาสองตัวคือ Motion และ Occupancy ซึ่งเจ้า Motion ก็ดันเป็น Detected ตลอดเวลา เอาไปใช้ไม่ได้ ขณะที่ Entity ตัวที่เราสามารถนำใช้งานจริงๆคือ Occupancy ซึ่งจะมีสถานะเป็น Detected และ Clear และเราไม่ได้ทดสอบกับ Zigbee2MQTT integration แต่เราได้ลองเช็คกับที่นี่ ดู https://zigbee.blakadder.com/Sonoff_SNZB-03P.html ก็มีรายชื่อของ ZHA และ Zigbee2MQTT อยู่ ดังนั้นเราคาดมันก็ควรจะทำงานได้เช่นกัน คอมเม้นมาถ้าคุณได้ลองกับ Zigbee2MQTT
สิ่งที่เราคาดหวังเมื่อทำงานใน Home Assistant คือเราก็สามารถปรับค่า Detection Duration ได้เหมือนกับทำใน eWeLink ซึ่งสามารถทำได้โดยเข้าไปที่ Device Info / Manage Zigbee Device / Occupancy Sensing / ultrasonic_o_to_u_delay (id: 0x0020) โดยใส่ค่าตัวเลข (วินาที) และกดปุ่ม Write Attribute ก็เป็นอันใช้ได้
ขั้นตอนต่อมา เราได้ทดสอบการสร้าง Automation พบว่า Trigger ที่ให้เลือก (รูปด้านล่าง) กลับไม่มีตัวเลือกที่ใช้แสงสว่างในการสร้างเงื่อนไขด้วยเหมือนที่มีใน eWeLink หรือ แม้กระทั่งแสดงเป็น Entity แยกออกมาเพื่อให้เราสามารเอาไปต่อยอดได้ อย่างไรเราได้สอบถามไปทาง SONOFF ก่อนจะสรุปรีวิวนี้ปรากฏว่าจริงๆเค้าก็พยายามเพิ่มฟีเจอร์ในภายหลัง เช่น ถ้าใช้ ZHA integration จะไม่สามารถใช้เงื่อนไขที่มีแสงสว่างประกอบ แต่ถ้าใช้ Zigbee2MQTT จะทำได้ และเราจะเอาข้อมูลเพิ่มเติมว่าทำอย่างไรมาโพสไว้ใน comment หลังจากที่รีวิวนี้ตีพิมพ์ออกไป
บทสรุป
โดยรวมมันดีกว่ารุ่นที่แล้วพอสมควร ทำงานได้อย่างที่คาดหวังในบริบทของเซ็นเซอร์ Motion การตอบสนองต่อวัตถุที่เร็วกว่าเดิม สาทารถปรับค่า Detection Duration ได้ การออกแบบที่ดูดีขึ้น สามารถนำไปใช้ในแพลตฟอร์มอื่นๆตามมาตรฐาน Zigbee 3.0 แบตเตอรี่ที่ใหญ่ทำให้มันทำงานได้นานกว่าเดิม ฐานยึดแบบแม่เหล็กที่ทำให้การติดตั้งดูยืดหยุ่นแต่เราก็ไม่ค่อยมั่นใจถ้ามีคนเผอิญไปโดนแล้วจะตกมาเสียหายง่ายขนาดไหน น่าเสียดายที่ฟีเจอร์บางอย่างไม่มีในแพลตฟอร์มอื่นๆ เช่น การใช้แสงสว่างมาเป็นเงื่อนไขที่หลากหลาย หากคุณเผอิญได้ซื้อมาลองโดยเฉพาะกับแพลตฟอร์มอื่นๆนอกเหนือจากที่เรารีวิวก็แสดงความคิดเห็นมาได้เลยในคอมเม้น
เราขอขอบคุณ ITEAD ที่ส่ง SONOFF Zigbee Motion Sensor SNZB-03P มาให้รีวิว อุปกรณ์มีจำหน่ายบนร้านค้าออนไลน์ของบริษัทฯ ราคา $11.90(~420฿) และสามารถใช้โค้ดคูปอง CNXSOFTSONOFF เพื่อรับส่วนลด 10%
วิศวกรคอมพิวเตอร์สาย Infrastructure ที่ชื่นชอบเทคโนโลยีทางด้าน IOT เป็นพิเศษ ไม่ว่าจะเป็นด้าน Smart Home, Smart Farm และยังสนใจในนวตกรรมเกี่ยวกับ Sustainability เช่น Renewable Energy และ Organic Food