โปรเซสเซอร์ RISC-V ประสิทธิภาพสูงบางรุ่นกำลังอยู่ระหว่างการพัฒนาและเตรียมเปิดตัวในช่วงครึ่งหลังของปี 2025 ได้แก่ UltraRISC UR-DP1000, Zhihe A210, และ SpacemIT K3 ซึ่งในขณะนี้เรายังมีข้อมูลเกี่ยวกับโปรเซสเซอร์เหล่านี้ค่อนข้างจำกัด แต่เราจะลองรวบรวมข้อมูลจากบนเว็บ โดยส่วนใหญ่มาจากงาน RISC-V Summit ล่าสุดที่จัดขึ้นในประเทศจีน
UltraRISC UR-DP1000 – Octa-core 64-bit RISC-V SoC
ชิป SoC ตัวแรกคือ UR-DP1000 แบบ octa-core จาก UltraRISC โดยชิปนี้จะถูกใช้บนเมนบอร์ดแบบ mini-ITX รุ่น Titan ของบริษัท Shenzhen Milk-V Technology, และบริษัท Sipeed ก็ได้โพสต์สไลด์เกี่ยวกับชิปนี้บนแพลตฟอร์ม X
สเปคของ Preliminary UR-RP1000:
- CPU
- 8x คอร์ RISC-V แบบ 64 บิต UR-CP100 “RV64GCBHX” ความเร็วสูงสุด 2.0 GHz
- การออกแบบแบบ 2 คลัสเตอร์ (แต่ละคลัสเตอร์มี 4 คอร์) พร้อมแคช L3 ขนาด 4MB ต่อคลัสเตอร์ รวมเป็น 8MB และมีแคชรวมทั้งหมด 16MB
- SPECCPU2006 single-core INT @ 10.4/GHz; single-core FP @ 12/GHz
- รองรับมาตรฐาน RVA22 เต็มรูปแบบ และ “รองรับ RVA23 ยกเว้นส่วนขยาย V”
- รองรับ Hardware Virtualization และ RISC-V RV64 ISA H (v1.0) Extension
- หน่วยความจำ – รองรับหน่วยความจำ UDIMM DDR4-3200 พร้อมระบบตรวจจับและแก้ไขข้อผิดพลาด (ECC) สูงสุด 64GB
- การเชื่อมต่อเครือข่าย – GMAC
- อินเทอร์เฟซแบบ High-speed
- 1x PCIe 4.0 x16
- 2x PCIe 4.0 x4
- ขา I/O อื่น ๆ – 1x QSPI, 2x SPI, 4x I2C, 4x UART, 40x GPIO, eSPI/LPC
Many features will have to rely on the PCIe interfaces, and for instance, the Titan motherboard also offers four USB 3.0 ports, which must have been implemented through a PCIe to USB 3.0 bridge. It will have UEFI firmware with support for ACPI, CPPC, SMBIOS, and the ability to boot RISC-V ISO images from Debian, Ubuntu, openEuler, Centos, Deepin, Feroda Remix, and other operating systems. The plan is also to have mainline Linux support by Q4 2026.
ฟีเจอร์หลายอย่างจะต้องพึ่งพาการเชื่อมต่อผ่านอินเทอร์เฟซ PCIe เช่น เมนบอร์ด Titan ก็มีพอร์ต USB 3.0 จำนวน 4 พอร์ต ซึ่งน่าจะถูกติดตั้งผ่าน PCIe to USB 3.0 bridge เมนบอร์ดนี้จะมาพร้อมกับเฟิร์มแวร์แบบ UEFI ที่รองรับมาตรฐานต่างๆ เช่น ACPI, CPPC, SMBIOS รวมถึงสามารถบูตระบบปฏิบัติการแบบ RISC-V ISO ได้จากดิสโทรต่างๆ ได้แก่ Debian, Ubuntu, openEuler, CentOS, Deepin, Fedora Remix และระบบปฏิบัติการอื่นๆ โดยมีแผนว่าจะรองรับ Linux mainline ได้ภายในช่วงไตรมาสที่ 4 ของปี 2026
เมนบอร์ด Titan mini-ITX ยังคงอยู่ระหว่างการพัฒนา แต่ขณะนี้สามารถจองล่วงหน้าได้ในราคา $5(~160฿) และจะวางจำหน่ายในราคาประมาณ $279 (~9,000฿) ภายในอีกประมาณสามเดือนข้างหน้า แต่ยังไม่แน่ชัดว่าราคาดังกล่าวรวมส่วนลด $50 (~1,600฿) ที่เคยมีการประกาศไว้หรือไม่
Zhihe A210
เรามีข้อมูลเกี่ยวกับ Zhihe Computing A210 น้อยกว่ามาก โดยรายละเอียดทั้งหมดด้านล่างนี้ได้มาจากโพสต์ภาษาจีนบนเครือข่ายสังคมออนไลน์ Zhihu
คุณสมบัติเด่นของ Zhihe A210:
- CPU
- ซีพียู RISC-V แบบ 64 บิต 8 คอร์
- ใช้สถาปัตยกรรมแบบ Unified Computing Architecture (UCA) ที่รวมหน่วยความจำและชุดคำสั่งเข้าด้วยกัน เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการประมวลผล
- รองรับมาตรฐาน RVA23 Profile อย่างสมบูรณ์
- รองรับการประมวลผล AI แบบ inference ได้สูงสุด 12 TOPS (INT8) (ดูเหมือนว่าจะไม่ได้ใช้ NPU แยกต่างหาก)
- หน่วยความจำ – หน่วยความจำ DDR ที่ได้รับการปรับแต่งสำหรับการจัดเก็บข้อมูลขนาดใหญ่ รองรับสถาปัตยกรรมโมเดลแบบ Mixture of Experts (MoE) เช่น DeepSeek
กลุ่มเป้าหมายการใช้งาน เช่น เซิร์ฟเวอร์ที่ประมวลผลที่ขอบเครือข่าย (edge servers), งานเข้ารหัส/ถอดรหัสวิดีโอล งานเข้ารหัส/ถอดรหัสข้อมูล, การประมวลผล AI ด้วยโมเดลขนาดใหญ่ (Large Model Inference) และการจัดเก็บข้อมูล โดยเป้าหมายของ Zhihe คือการนำเสนอทางเลือกที่มีประสิทธิภาพในราคาคุ้มค่า เพื่อตอบโจทย์การใช้งานแทน GPU/GPGPU แบบเดิมที่ใช้หน่วยความจำ HBM
โพสต์บน Zhihu ดูเหมือนจะให้ความสำคัญอย่างมากกับการรองรับ RVA23 Profile โดยระบุว่ารองรับทั้ง 81 ส่วนขยายภาคบังคับและทางเลือก อย่างครบถ้วน เช่น Hypervisor, Vector, BF16, CFI, Sv57 โปรเซสเซอร์ยังรองรับ ส่วนขยายมาตรฐานของ RISC-V ทั้งหมด 123 รายการ ซึ่งครอบคลุมถึง AME, AIA, CoVE, Smmtt, QoS, IOMMU, RERI ในโพสต์ยังเน้นถึงข้อดีของ RISC-V Vector (RVV) Extension ซึ่งมีประสิทธิภาพ ใกล้เคียงหรือเหนือกว่า ชุดคำสั่งของ Intel และ Arm ในงานต่างๆ เช่น การเข้ารหัส/ถอดรหัสวิดีโอ, การประมวลผล OpenSSL, โมเดลภาษาขนาดใหญ่ (LLMs), การคำนวณ CRC
แม้จะยังไม่มีข้อมูลเกี่ยวกับขา I/O ของโปรเซสเซอร์รุ่นนี้ แต่ก็อาจคาดได้อย่างปลอดภัยว่าน่าจะมี เลน PCIe Gen4 บางส่วนคล้ายกับรุ่น UR-DP1000 ทางบริษัท Zhihe ระบุว่าได้เสร็จสิ้นกระบวนการผลิตและการทดสอบภายในแล้ว และเปิดรับใบสมัครเพื่อทดสอบตัวอย่างสำหรับนักพัฒนา พาร์ตเนอร์ และลูกค้า ณ วันที่ 22 กรกฎาคม 2025 บริษัทดูเหมือน ยังไม่มีเว็บไซต์อย่างเป็นทางการ
SpacemIT K3
SpacemIT เป็นบริษัทที่รู้จักอยู่แล้วในวงการ RISC-V จากโปรเซสเซอร์แบบ octa-core รุ่น K1 และ M1 ซึ่งถูกนำไปใช้ในผลิตภัณฑ์ต่าง ๆ เช่น บอร์ด Orange Pi R2S, Banana Pi BPI-CM6 system-on-module, Muse Pi Pro SBC และอื่น ๆ ดูเหมือนว่าทางบริษัทจะได้พูดถึงโปรเซสเซอร์รุ่น K3 ในงาน RISC-V Summit แต่ไม่พบโพสต์หรือข้อมูลเกี่ยวกับรุ่นนี้เลย โดยสิ่งเดียวที่ทราบในตอนนี้คือ K3 ใช้แกนประมวลผล X100 ซึ่งเรามีข้อมูลมากกว่า และแกน X100 นี้ก็ถูกใช้งานในชิปเซิร์ฟเวอร์ Vital Stone V100 ด้วยเช่นกัน
สเปคของ X100 core:
- RVA23 โปรเซสเซอร์ RISC-V 64 บิต
- พลังประมวลผล AI ที่ 2.5 TOPS ที่ INT8 รองรับ RISC-V IME extension
- รองรับมาตรฐาน RISC-V Vector 1.0 พร้อมแบนด์วิดธ์การประมวลผลเวกเตอร์ขนาด 256 บิต
- รองรับ Vector Crypto extension ของ RISC-V
- ประสิทธิภาพ
- ความเร็ว 2.5GHz บนเทคโนโลยีการผลิตระดับ 12nm
- ประสิทธิภาพ 9.0 SPECint2006/GHz ด้วย SpacemIT LLVM Compiler
- 7.7 CoreMarks/MHz ด้วยคอมไพเลอร์เดียวกัน
- สถาปัตยกรรมภายใน (Microarchitecture)
- โครงสร้างแบบ out-of-order execution จำนวน 12-stage แบบ 4-issue
- รองรับการออกแบบแบบ multi-core และ multi-cluster สูงสุดถึง 64 คอร์
- รองรับ การทำงานแบบสอดคล้องกันภายในคลัสเตอร์และระหว่างคลัสเตอร์
- รองรับ Virtualization
- รองรับ RISC-V Hypervisor extension
- รองรับ AIA specification
- สามารถสร้างระบบ virtualization ที่สมบูรณ์เมื่อใช้ร่วมกับ IOMMU
- คุณสมบัติระดับเซิร์ฟเวอร์อื่น ๆ
- รองรับฟีเจอร์ RAS และการรายงานข้อมูลตามมาตรฐาน RISC-V RERI
- สามารถสร้างสภาพแวดล้อมการประมวลผลที่ปลอดภัย และ ต้านทานการโจมตีแบบ Meltdown และ Spectre
- รองรับ Instruction Trace สำหรับการติดตามเส้นทางการทำงานของโปรแกรมอย่างมีประสิทธิภาพ
คาดว่าจะมีข้อมูลเพิ่มเติมของ K3, A210, และ UR-DP1000 ซึ่งเป็นโปรเซสเซอร์ RISC-V ประสิทธิภาพสูง ในช่วงครึ่งหลังของปี 2025 โดยเฉพาะ UR-DP1000 ที่จะมีฮาร์ดแวร์พร้อมใช้งานภายในเดือนกันยายน-ตุลาคมนี้ แต่ซอฟต์แวร์อาจยังอยู่ในระหว่างการพัฒนา สำหรับแพลตฟอร์มทั้งสามรุ่นนี้มีแนวโน้มว่าจะสามารถใช้งานได้อย่างเต็มรูปแบบจริง ๆ ในช่วง ปี 2026
แปลจากบทความภาษาอังกฤษ : Three high-performance RISC-V processors to watch in H2 2025: UltraRISC UR-DP1000, Zhihe A210, and SpacemIT K3
บรรณาธิการข่าวและบทความภาษาไทย CNX Software ได้มีความสนใจในด้านเทคโนโลยี โดยเฉพาะ Smart Home และ IoT