Debian 13 “Trixie” เปิดตัวพร้อม Linux 6.12 และการรองรับ RISC-V 64 บิตอย่างเป็นทางการ

Debian 13 “Trixie” เปิดตัวแล้ว มาพร้อม Linux 6.12 LTS, GNOME 48 (ค่าเริ่มต้น), คอมไพเลอร์ GCC 14.2 และแพ็กเกจใหม่กว่า 14,100 รายการ รวมทั้งหมดเป็น 69,830 แพ็กเกจ ซึ่งก่อนหน้านี้ Debian 12 Bookworm เปิดตัวในเดือนมิถุนายน 2023 พร้อม Linux 6.1

ก่อนหน้านี้เราได้ทดสอบ Debian 12 บน RISC-V, แต่ Debian 13 ถือเป็นรุ่นแรกที่รองรับ RISC-V แบบ 64 บิตอย่างเป็นทางการ และจะเป็นพื้นฐานให้กับ Ubuntu, Raspberry Pi OS และLinux distribution อื่น ๆ

Other Debian 13 highlights:

• เพิ่มความปลอดภัยป้องกันการโจมตีแบบ Return-Oriented Programming (ROP) และ Call/Jump-Oriented Programming (COP/JOP) บนสถาปัตยกรรม amd64 และ arm64
• รองรับการบูตด้วย HTTP – Debian Installer และ Debian Live Images สามารถบูตผ่าน “HTTP Boot” บนเฟิร์มแวร์ UEFI และ U-Boot ที่รองรับได้
• ปรับปรุงการแปลหน้า manual pages ให้ดีขึ้น โดยเฉพาะภาษาโรมาเนียและโปแลนด์
• รองรับพจนานุกรมไบนารี BDIC สำหรับ Hunspell
• เพิ่มฟีเจอร์ตรวจสอบคำสะกดในเว็บเบราว์เซอร์ที่ใช้ Qt WebEngine เช่น Privacy Browser และ Falkon ผ่าน BDIC Binary Hunspell Dictionary
• เปลี่ยนแปลง ABI ของ time_t เป็น 64 บิต เพื่อแก้ปัญหา Year 2038 (Y2K38) ยกเว้นสถาปัตยกรรม i386 (ซอฟต์แวร์เก่า) สำหรับสถาปัตยกรรม 32 บิต เช่น armel และ armhf ซอฟต์แวร์และแพ็กเกจจากผู้พัฒนารายอื่นจะต้องคอมไพล์ใหม่
• ความก้าวหน้าของ Debian ในการสร้างแพ็กเกจที่ทำซ้ำได้ (reproducible builds)
• เพิ่มโปรแกรม wcurl (ทางเลือกแทน wget) และรองรับ HTTP/3 ใน curl โดยสามารถใช้งาน HTTP/3 ได้ด้วยคำสั่ง –http3 หรือ –http3-only
• แพ็กเกจที่อัปเดตบางส่วน:
  • GNOME 48
  • KDE Plasma 6.3 (Debian รุ่นแรกที่มาพร้อม Plasma 6)
  • LXDE 13
  • LXQt 2.1.0
  • Xfce 4.20
  • LibreOffice 25
  • Emacs 30.1
  • GCC 14.2
  • GNU C library 2.41
  • Linux 6.12 LTS
  • Python 3.13
  • มีแพ็กเกจถูกลบไปถึง 8,844 แพ็กเกจ คิดเป็น 12% ของแพ็กเกจใน Debian 12 “Bookworm”

Debian 13 รองรับสถาปัตยกรรมอย่างเป็นทางการดังนี้: amd64, arm64, armel (รุ่นสุดท้าย), armhf, ppc64el, riscv64 และ s390x ส่วน i386 (32-bit x86) ยังคงมีอยู่ แต่สำหรับใช้งานในระบบเก่าเท่านั้น และไม่รองรับการอัปเกรดจากเวอร์ชันก่อนมายัง Trixie อีกต่อไป สำหรับ MIPS ถือว่าเลิกรองรับแล้วใน Debian เนื่องจาก mipsel และ mips64el ไม่ได้รับการรองรับอีกต่อไป สามารถดูรายละเอียดเพิ่มเติมได้ใน release notes

สามารถดาวน์โหลดภาพติดตั้ง Debian 13 สำหรับแต่ละสถาปัตยกรรมได้จากเว็บไซต์ Debian และยังสามารถอัปเกรดจาก Debian 12 ไปยัง Debian 13 ได้โดยใช้คำสั่งดังนี้:

แต่ผู้พัฒนา Debian มีรายการขั้นตอนที่แนะนำให้ทำอย่างละเอียดก่อนที่จะรันคำสั่งนี้

Raspberry Pi OS “Trixie” คาดว่าจะเปิดตัวในอีกไม่กี่สัปดาห์ข้างหน้า ก่อนหน้านี้เราไม่เคยตรวจสอบเลยว่า Ubuntu ใช้ Debian เวอร์ชันไหน จนกระทั่งวันนี้พบว่า Ubuntu ใช้ Debian 13 ตั้งแต่ Ubuntu 23.10 (ตั้งแต่เริ่มพัฒนา Debian 13) และการติดตั้ง Ubuntu 24.04 ในปัจจุบันก็ใช้ฐานมาจาก Trixie จริง ๆ:

ดังนั้น Ubuntu เปลี่ยนไปใช้เวอร์ชันใหม่ของ Debian ก่อนที่ Debian จะเปิดตัวอย่างเป็นทางการนานแล้ว

แปลจากบทความภาษาอังกฤษ : Debian 13 “Trixie” released with Linux 6.12, official 64-bit RISC-V support

Suthinee Kerdkaew

บรรณาธิการข่าวและบทความภาษาไทย CNX Software ได้มีความสนใจในด้านเทคโนโลยี โดยเฉพาะ Smart Home และ IoT