Eclipsa Audio ระบบเสียงรอบทิศทางใหม่ ที่ไม่มีค่าลิขสิทธิ์ เป็นทางเลือกแทน Dolby Audio

Samsung ประกาศเปิดตัว Eclipsa Audio เทคโนโลยีเสียง 3 มิติ ที่ไม่มีค่าลิขสิทธิ์นำมาใช้ในทีวีและซาวด์บาร์ของ Samsung รุ่นปี 2025 นี้ อาจจะมาเป็นคู่แข่งกับ Dolby Atmos ,ในงาน CES 2025 ตามข่าวประชาสัมพันธ์ที่อธิบายว่าเทคโนโลยีนี้ถูกพัฒนาขึ้นร่วมกับ Google และระบุว่า Eclipsa Audio สามารถปรับแต่งเสียงต่าง ๆ ได้ เช่น ตำแหน่งเสียงและความเข้มข้นของเสียง รวมไปถึงการสะท้อนของเสียงในพื้นที่ (spatial audio) เพื่อสร้างประสบการณ์เสียง 3 มิติให้สมจริงมากยิ่งขึ้น

จากการประกาศเปิดตัวในงาน CES 2025 ข้อมูลที่ได้ประมาณ 90% จะเป็นแค่การโปรโมตเกินจริง นอกจากนี้ยังสังเกตว่าเทคโนโลยีนี้ถูกพัฒนาโดย Alliance for Open Media ซึ่งเป็นกลุ่มที่ผลักดันการรองรับ AV1 video codec ที่ได้รับความนิยมในปัจจุบัน แต่เมื่อค้นหาข้อมูลเกี่ยวกับ Eclipsa กลับไม่พบอะไรเลย โชคดีที่ทีมบรรณาธิการของ Arm มีบทความที่น่าสนใจซึ่งเผยแพร่เมื่อไม่กี่วันที่ผ่านมา พร้อมข้อมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับ Eclipsa Audio ดังนั้นเรามาดูกันว่ามีอะไรบ้าง

Eclipsa Audio เป็นรูปแบบเสียงรอบทิศทาง (Audio surround) แบบหลายช่องสัญญาณที่ใช้ IAMF (Immersive Audio Model and Formats) เพื่อสร้างภูมิทัศน์เสียงสามมิติที่เลียนแบบสภาพแวดล้อม ตัวอย่างเช่น คุณจะสามารถได้ยินเสียงเฮลิคอปเตอร์ที่มาจากด้านหนึ่งของห้องและเคลื่อนไปยังอีกด้าน โดยระดับเสียงจะถูกปรับแบบไดนามิกตามระยะใกล้หรือไกลของเฮลิคอปเตอร์

แม้ว่า Alliance for Open Media จะไม่มีข้อมูลโดยตรงเกี่ยวกับบ Eclipsa แต่มีหน้าเพจสำหรับ IAMF พร้อมลิงก์ไปยังข้อมูลสเปคและซอฟต์แวร์อ้างอิง (libiamf) บน GitHub ซึ่งปัจจุบันถูกใช้งานโดย iamf-tools พื่อช่วยผู้ใช้งานจัดการและทำงานกับรูปแบบ IAMF นอกจากนี้ยังมีการกล่าวถึง ffmpeg ด้วย

Eclipsa Audio สามารถรองรับช่องสัญญาณอินพุตได้สูงสุดถึง 28 ช่อง ซึ่งจะถูกเรนเดอร์ไปยังชุดลำโพงหรือหูฟังตามการตั้งค่า นอกจากนี้ มาตรฐานใหม่นี้ยังรองรับ binaural rendering ซึ่งเป็นเทคนิคที่ใช้สร้างประสบการณ์เสียงสามมิติที่สมจริงเมื่อฟังเสียงผ่านหูฟัง เหมาะสำหรับการใช้งานบนมือถืออีกด้วย

คุณไม่จำเป็นต้องมีฮาร์ดแวร์ที่ผ่านการรับรอง Eclipsa Audio เพื่อทดสอบ binaural rendering ด้วย IAMF เพราะมีเดโมบนเว็บให้ลองใช้งาน เพียงเข้าไปที่เว็บไซต์และเลือกหนึ่งในสองเดโมที่มีให้ (เช่น “Animated demo (3rd-order ambisonics + stereo)”) หรือโหลดไฟล์ .iamf จาก GitHub แล้วเชื่อมต่อหูฟังเพื่อทดลองใช้งาน ขั้นแรกให้ลองฟังเสียง Stereo audio และจากนั้นเปลี่ยนเป็น Binaural audio เพื่อสัมผัสความแตกต่าง

Arm ให้ข้อมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับงานที่ทำ โดยเฉพาะการเพิ่มแพตช์ไปยัง opus-codec และ libiamf พร้อมการปรับแต่งด้วย NEON intrinsic optimizations รวมถึงการปรับปรุงประสิทธิภาพบนอุปกรณ์อย่าง Quartz64 และ Google Pixel 7 (ผลลัพธ์เวอร์ชัน 9.1.6 แสดงการปรับปรุงมากกว่า 160% บนคอร์ CPU Arm Cortex-A55 ใน Pixel 7) และเพิ่มประสิทธิภาพการถอดรหัส (ไฟล์ทดสอบทั้งหมดสามารถถอดรหัสได้ในเวลาน้อยกว่า 16% ของเวลาจริงบน Aarch64 และน้อยกว่า 23% บน Arm32 ทำให้ประสิทธิภาพสูงมากบน Cortex-A55) IAMF รองรับรูปแบบเสียง LPCM, AAC, FLAC, และ Opus โดย Opus เป็นตัวแปลงสัญญาณที่ทันสมัยที่สุดและควรกลายเป็นตัวเลือกหลักในอนาคต

ยังไม่ชัดเจนสำหรับฉันว่ามาตรฐานนี้แตกต่างจาก Dolby อย่างไร เพราะชุดฟีเจอร์ดูคล้ายกันมาก และประโยชน์หลักน่าจะอยู่ที่ลักษณะการเปิดใช้งานแบบไม่มีค่าลิขสิทธิ์ของ IAMF และ Eclipsa Audio (ยังไม่แน่ใจสองสิ่งนี้แตกต่างกันหรือไม่) ในปัจจุบันมีฮาร์ดแวร์ที่รองรับ Dolby อยู่มากมายแล้ว ดังนั้นอาจต้องใช้เวลาหลายปีกว่าที่ Eclipsa Audio จะมีการใช้งานอย่างแพร่หลาย ยกเว้นในอุปกรณ์พกพาที่หูฟังแบบใดก็สามารถใช้งานเสียง IAMF binaural audio ได้

แปลจากบทความภาษาอังกฤษ : Eclipsa Audio is an open, royalty-free alternative to Dolby Audio