รีวิวอุปกรณ์ Zigbee ใหม่จาก SONOFF – SNZB-1P (ปุ่มกดไร้สาย) และ SNZB-2P (เซ็นเซอร์อุณหภูมิและความชื้น)

หลังจากรอมาสักพักใหญ่ว่าเมื่อไรทาง SONOFF จะ upgrade อุปกรณ์ประเภท Zigbee สักที คราวนี้เราก็ได้รับอุปกรณ์จาก SONOFF ที่เป็น Zigbee 3.0 มารีวิวพร้อมๆกันสองตัวเลย นั่นก็คือ Temperature/Humidity Sensor (SNZB-02P) และ Wireless Switch (SNZB-01P) ซึ่งก็เป็น Gen2 โดยภาพรวมนั้นรูปลักษณ์ก็ดูทันสมัยขึ้นกว่าเดิม ออกแนวกลมๆมนๆเทียบกับสี่เหลี่ยมของรุ่นก่อนหน้านี้ ที่สำคัญมีความแข็งแรงมากกว่าเดิม แบตเตอรี่มีความจุมากขึ้นเกือบเท่าตัว และสามารถนำไปใช้ร่วมกับ Zigbee Hub ของยี่ห้ออื่นได้ด้วย ระบบแอปพลิเคชันที่ใช้หลักๆกับอุปกรณ์ทั้งสองตัวนี้คือ eWeLink ซึ่งหลายๆคนคงคุ้นเคยกับการใช้งานและติดตั้งไปบ้างแล้ว (ซึ่งต้องมี Zigbee Bridge) อย่างไรก็ตามการรีวิวนี้จะเน้นไปที่ใช้แอปพลิเคชันยอดนิยมอีกตัวคือ Home Assistant ซึ่งใช้กันอย่างแพร่หลายทั่วโลก

SNZB-01P (Wireless Switch)

หลังจากที่เราลองใช้งานดูสักพัก แล้วเปรียบเทียบกับ พวก Wireless Switch / Push Button ตัวอื่นๆมา เช่น Sonoff Wireless Switch gen1 (ทรงเหลี่ยม), XiaoMi Wireless Switch (ทรงกลม), Aqara Wireless Switch (ทรงเหลี่ยมแต่มุมโค้งมน) เราพบว่าตัว SNZB-01P มันพัฒนาขึ้นพอสมควร อย่างที่เกริ่นไปว่ามันแข็งแรงขึ้น กดแล้วติดแน่นอน ถ้าเทียบกับ Gen1 ที่ออกจะน่ารำคาญเพราะบางครั้งกดไม่ติด ต้องย้ำ ตรงจุดนี้สู้ค่ายอื่นไม่ได้เลย คราวนี้รุ่นใหม่ถ้าให้เทียบมันใกล้เคียงกับตัว Aqara เลยทีเดียว นอกจากนั้นการออกแบบยังมีแม่เหล็กมาให้ในตัวเพื่อติดกับฐานเหล็กที่ให้มาโดยที่น้ำหนักไม่ต่างจากเดิมมาก (27.8g v.s. 25g)

Unbox & Uncover

ภายนอก

• ตัวสวิตซ์ซึ่งมีปุ่มเล็กๆด้านข้างสำหรับทำ Pairing และ LED เล็กๆตรงขอบ
• สก็อตเทปสำหรับยึดผนัง (3M Adhesive)
• ฐานยึดเหล็ก (Orange Metal Plate)
• น๊อตยึด (Screw)
• คู่มือ
• สติกเกอร์หลายๆแบบ

แกะดูภายใน

• ถ่าน CR2477 ที่มีความจุ 1000 mAh
• ฝาหลังที่มีแม่เหล็กมาให้ในตัว
• ตัวปุ่ม

คุณสมบัติ (Feature)

ฟีเจอร์การใช้งานมีความคล้ายๆของเดิม แต่ปรับเรื่องรูปลักษณ์และประสิทธิภาพการทำงาน

• Custom Button Action: สามารถกดได้ 3 แบบคือ Single Click, Double Click และ Long Press ซึ่งทำให้เราสามารถโปรแกรมการทำงานได้หลากหลายทั้งจากแอปพลิเคชั่น เช่น eWeLink, Home Assistant
• มีระบบเตือน Low Battery (เฉพาะกับ eWeLink) แต่สำหรับ Home Assistant จะมี entity ของแบตเตอรี่ให้เราเขียน Automation เอาเอง
• เชื่อมต่อกับ Scene เพื่อสั่งการอุปกรณ์อื่นๆใน eWeLink ecosystem ส่วน Home Assistant ไม่ต้องพูดถึง ถ้าเอาเข้า ecosystem ของเค้าได้ก็จะให้ทำอะไรท่าไหน ข้ามค่าย หรือ ข้าม Protocol ก็สบายอยู่แล้ว
• แบตใช้แบบ CR2477 (1000mAh) ถ้าเทียบกับรุ่นเดิมที่ใช้ CR2450 (620mAh) ทาง SONOFF เคลมว่าดีกว่า 2.5 เท่าหรือใช้ได้นานประมาณ 5 ปี (ผลทดสอบจากใน Lab)
• รุ่น Gen2 นี้ สามารถเอาไปใช้ข้ามค่ายได้ เช่นกับ SmartThing Hub v3, Aeotec SmartHome Hub v3 หรือถ้าจะใช้กับ SONOFF/eWeLink ecosystem ก็สามารถใช้กับ SONOFF iHost, Zigbee Bridge / Pro, NSPanel, NSPanel Pro, Zigbee USB Dongle -P/E

การนำไปใช้งาน(Use Case)

สามารถเอาไปใช้งานหลากหลายขึ้น ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับซอฟแวร์ที่ควบคุมและไอเดีย ยกตัวอย่างเช่น

• เปิดปิดไฟ (Single Click) เปิดปิดพัดลม (Double Click)
• เปิดปิดหลายๆอย่างพร้อมกัน เช่น ปุ่มกดก่อนออกจากบ้านเพื่อ ปิดไฟ ปิดม่าน ปิดปลั๊กเครื่องใช้ไฟฟ้า ปิดปั้มน้ำ เช็คหน้าต่าง
• เป็นกริ่งประตู สามารถเชื่อมกับ NSPanel หรือ Tx Ultimate เพื่อเล่นเสียงและไฟเตือน  (ดูวิดีโอประกอบ)
• ปุ่ม SOS Emergency Button เพื่อเตือนผู้เกี่ยวข้องในหลายหลากช่องทาง เช่น เสียง แสง และ Mobile Notification (ดูวิดีโอประกอบ)
• ปุ่มเชื่อมกับระบบของ Alexa

การติดตั้งตัวปุ่มที่หน้างานสามารถทำได้ 3 วิธีคือ

• ใช้ 3M Adhesive ติดกับปุ่มตรงๆ ซึ่งเคลื่อนย้ายไม่ได้
• ใช้ 3M Adhesive ติดกับ Metal Plate แทน ซึ่งทำสามารถถอดปุ่มไปมา แล้วกับมายึดผ่านแม่เหล็กกับ plate ได้
• ใช้น็อตติดกับ Metal Plate เพื่อให้แน่นขึ้นกว่าแบบที่สอง

ขั้นตอนการติดตั้งใน Home Assistant

คราวนี้เราจะเอา Switch นี้เข้าไปใช้ใน Home Assistant ขั้นตอนหลักๆก็ตามด้านล่าง ดูภาพประกอบบางขั้นตอนไปด้วย

• ติดตั้ง Zigbee USB Dongle เช่น SONOFF Zigbee Dongle P/E ที่ Home Assistant server
• ติดตั้ง ZHA Integration ใน Home Assistant
• ไปที่ Setting / Device & Services / Zigbee Home Automation (ZHA)
• กดปุ่มเล็กๆด้านข้างของ SNZB-1P ค้างไว้จนไฟสีแดงปรากฏ เพื่อให้พร้อมทำการ Pairing
• Click Add Devices
• ทำตาม Step จนการ register สำเร็จ
• ทำการ Capture device ID และ command เพื่อจะได้ reference จาก Automation ที่จะสร้างขึ้นภายหลัง
  ให้ไปที่ Developer Tools / Event แล้วใส่ “zha_event” ตรง Listen to events (ดูภาพประกอบ)
• ลองกดปุ่มสั้น 1 ครั้ง (Single Click) แล้วสังเกตุตรง command จะเห็น “toggle” (ดูภาพประกอบ)
• กดปุ่มสั้นๆ 2 ครั้ง (Double Click) แล้วสังเกตุตรง command จะเห็น “on”
• กดปุ่มแช่ประมาณ 3วินาที (Long Press) แล้วสังเกตุตรง command จะเห็น “off”
• สร้าง Automation โดยเลือก Trigger แบบ Manual Event แล้วใส่ event type เป็น “zha_event”
• ตรงใน event data ให้ใส่จากข้อมูลด้านบน เช่น
  device_id: 36fe0df453e765848effffd71f2a59cc
  command: “toggle”
  (ให้ดูภาพประกอบ)
• ตอนนี้เราก็สามารถใช้งานปุ่มนี้ใน Home Assistant ได้หลากหลายได้แล้ว เช่นการ Call service เพื่อ Notification ไปยัง Home Assistant Companion (iOS, Android) บนมือถือเมื่อมีการกดปุ่มสั้นๆ 1 ครั้ง (Single Click)

ณ ตอนนี้ขั้นตอนในการตรวจสอบว่า event อะไรที่เกิดขึ้นยังคงต้องไปที่ Developer Tools และลองกดปุ่มดูเพื่อจะดูว่า command ที่สัมพันธ์กันคือค่าอะไรเพื่อที่จะได้อ้างอิงเวลาสร้าง Automation และล่าสุด ณ​ วันที่รีวิวเราทราบมาว่าทาง Home Assistant ได้ออกฟีเจอร์ Event Entity มาในเวอร์ชั่น 2023.8 ซึ่งจะทำให้การ capture ดู device ID และ command ไม่ต้องไปทำใน Developer Tools อีกต่อไป เราได้ลองทดสอบดูปรากฏว่ายังได้เฉพาะกับอุปกรณ์และโปรโตคอลบางตัวก่อน หวังว่าในเวอร์ชั่นถัดๆไปน่าจะทำงานได้กับอุปกรณ์ตัวอื่นรวมถึง SNZB-01P

SNZB-02P (Temperature / Humidity sensor)

ตัวถัดมาคือเซ็นเซอร์วัดอุณหภูมิและความชื้น ใน Gen2 นี้มีรูปลักษณ์ภายนอกที่พัฒนาขึ้น ถ้านำไปติดผนังบ้านก็ไม่ดูสะดุดตาแน่นอนเพราะการออกแบบที่กลมและดูดีมีสกุล เข้ากันได้ดีกับ Wireless Switch (SNZB-01P) ทาง SONOFF ได้บอกว่าตัวเซ็นเซอร์ภายในก็เป็นรุ่นใหม่ขึ้นคือ SHT40 จากทาง Adafruit ซึ่งมีความคลาดเคลื่อนในการวัดน้อยลงกว่ารุ่นแรก ซึ่งจากที่เราได้ทดลองเซ็นเซอร์ตระกูล SHT ในโครงการอื่นมาพบว่ามันเสถียรและตอบสนองข้อมูลได้ดีพอสมควรทีเดียว

คุณสมบัติ (Feature)

• การวัดที่ละเอียดขึ้นกว่ารุ่นก่อน โดยอุณหภูมิความคลาดเคลื่อน ±0.2°C/±0.4°F ขณะที่ความชื้นอยู่ที่ ±2%RH
• ทำงานร่วมกับ Zigbee Hub ของค่ายอื่นๆได้ เช่น SmartThing Hub V3, Echo 4th Gen
• ส่งข้อมูลทุก 5 วินาที
• สามารถทำ Scene ร่วมกับอุปกรณ์อื่นๆใน eWeLink ecosystem
• เก็บข้อมูลสถิติมาดูได้ย้อนหลังถึง 6 เดือน (รายวัน รายเดือน รายหกเดือน)​ โดยไม่เสียค่าใช้จ่ายใดๆ
• แบตเตอรี่ใช้ได้นานถึง 4 ปี

การติดตั้ง

การติดตั้งตัวเซ็นเซอร์จะคล้ายๆกับ Wireless Switch ที่กล่าวมาด้านบนมี 3 วิธีคือติดกาว 3M ติดกับแผ่นเหล็กโดยใช้แม่เหล็ก และใช้น๊อตยึด ตามรูป

ติดตั้งกับ Home Assistant

ก่อนที่จะทำเราจะนำตัว SNZB-02P มาลงเบียนกับ Home Assistant นั้น แนะนำให้เช็ค compatibility อย่างง่ายๆก่อนที่ https://zigbee.blakadder.com ณ ข้อมูลปัจจุบันปรากฏว่าสามารถทำงานร่วมกับ Home Assistant โดยผ่าน Integration จาก ZHA หรือ Zigbee2MQTT ตามรูปด้านาล่าง เช่นเดียวกับตัว SNZB-01P ก็ควรจะทำการเช็คก่อนซื้อเหมือนกัน

ขั้นตอนการลงทะเบียนกับ Home Assistant ก็จะเหมือนกับ SNZB-01P ด้านบนที่กล่าวมา จึงขอข้ามไปยังจุดสุดท้ายหลังจากลงทะเบียนสำเร็จแล้ว จะได้ผลตามภาพด้านล่าง จากนั้นเราก็สามารถสร้าง Automation เพื่อเอา SNZB-02P ไปใช้งานได้เลย ไม่ว่าจะเอาอุณหภูมิหรือความชื้นไปเป็น Trigger ใน Automation เช่น เปิดปิดพัดลม รดน้ำต้นไม้เป็นต้น

เท่าที่ทดสอบ SNZB-02P มา มันก็จะตรงไปตรงมา ติดตั้งง่าย สะดวก เอาเข้าแอฟพลิเคชั่นแล้วไม่มีปัญหา สร้าง Scene หรือ Automation ได้อย่างที่คาดหวัง ด้วยแบตเตอรี่ที่ใหญ่ขึ้นเราคงไม่ได้ทดสอบว่าจะใช้ได้นานขนาดไหนแต่คาดหวังว่าคงได้หลายปี

บทสรุป (Conclusion)

หลังจากลองใช้สักพักใหญ่ เราคิดว่า Gen2 ของทั้ง SONOFF นี้ ทั้ง Wireless Switch (SNZB-01P) และ Temperature/Humidity sensor (SNZB-02P) ทำมาได้ดีกว่ารุ่นก่อนมากและมันน่าใช้เลยนะ เทียบเคียงกับค่ายอื่นได้สบายในแง่มุมของรูปลักษณ์ ความแข็งแรง ขนาดแบตเตอรี่ การติดตั้ง เราได้ลองใช้ทั้งกับแอปพลิเคชั่น eWeLink และ Home Assistant การติดตั้งและใช้งานไมีมีปัญหาใดๆ ตรงไปตรงมาอย่างที่คาดไว้ สิ่งที่เราชอบคือรูปลักษณ์ที่กลมกลืนไปกับผนังบ้าน และการมีแม่เหล็กฝังด้านในทำให้การติดตั้งง่ายและสะดวกขึ้น สิ่งหนึ่งที่เราคิดว่ามันอาจจะยุ่งยากไปนิดนึงซึ่งไม่ได้เกี่ยวกับตัวผลิตภัณฑ์ของ SONOFF เลยนั่นคือสำหรับคนเล่น Home Assistant ขั้นตอนการเช็ค device ID และ command ของตัว Wireless Switch เพื่อเอาไปใช้ใน Automation ซึ่งต้องไปหาเอาใน Developer Tools ยุ่งยากไปหน่อย แต่เราเชื่อว่าเวอร์ชั่นถัดไปที่มี Event Entitiy (2023.8.x) จะทำให้ปัญหานี้หมดซึ่งไปต้องรอดูกันต่อไป

ขอขอบคุณบริษัท ITEAD ที่ส่ง SONOFF Zigbee Wireless Switch | SNZB-01P และ SONOFF Zigbee Temperature และ Humidity Sensor | SNZB-02P  มาให้รีวิว อุปกรณ์มีจำหน่ายบนร้านค้าออนไลน์ของบริษัทฯ SNZB-01P ราคา $9.90 (~340฿) และ  SNZB-02P $10.90 (~370฿), มีคูปองส่วนลด 10% โดยใช้โค้ด CNXSOFTSONOFF

Paisit Wongsongsarn

วิศวกรคอมพิวเตอร์สาย Infrastructure ที่ชื่นชอบเทคโนโลยีทางด้าน IOT  เป็นพิเศษ ไม่ว่าจะเป็นด้าน Smart Home, Smart Farm และยังสนใจในนวตกรรมเกี่ยวกับ Sustainability เช่น Renewable Energy และ Organic Food