ตั้งแต่ปลายปีที่แล้ว SONOFF ทยอย refresh ผลิตภัณฑ์ Zigbee รุ่นใหม่ออกมาเรื่อยๆ และทาง CNX Software ก็ได้รีวิว Switch/Button (SNZB-02P) ตัว Temperature / Humidity (SNZB-01P) และ Motion Sensor (SNZB-03P) ไปเมื่อไม่นานมานี้ และคราวนี้ก็มีเซ็นเซอร์ Zigbee จาก SONOFF เพิ่มมาอีกสองมาถึงมือเรา นั่นคือ Human Presence Sensor (SNZB-06P) และ Door/Window Sensor (SNZB-04P) หลังจากที่ทดลองใช้มาสักพักใหญ่ๆ โดยรวมวัสดุที่ทำ รูปลักษณ์ มันก็ดูดีขึ้นกว่ารุ่นเดิม และความเสถียรก็ดีกว่ารุ่นก่อนหน้านี้เยอะทีเดียวโดยเฉพาะ Door/Window Sensor ส่วน Human Presence Sensor ก็เป็นรุ่นแรก ใช้ได้ดีทีเดีนส ไม่ได้ขี้เหร่เลยถ้าเทียบจากราคาและคุณสมบัติที่ให้มา มาดูกันเลยครับ
Door/Window Sensor (SNZB-04P)
มาแกะกล่องดูกัน
ชัดเจนว่ารูปลักษณ์มนกลมขึ้นไม่เหมือนรุ่นก่อนที่ออกแนวเหลี่ยมๆ เราคิดว่ามันดูเข้ากันกับสิ่งรอบข้างมากกว่ารุ่นเดิม อีกทั้งแบตเตอรี่ที่มีความจุมากขึ้นกว่าเท่าตัว (CR2450 @550mA v.s. CR2477 @1000mA) ทำให้อายุการใช้งานยาวนานมากขึ้นเท่าตัว ทาง SONOFF เคลมว่าใช้ได้ถึง 5 ปี แต่เราคิดว่ามันก็ขึ้นอยู่กับลักษณะและความถี่การใช้งานด้วย
ตัว Base ใหญ่สีขาวด้านซ้ายคือตัวที่ใส่แบตเตอรี่และแผงวงจร ส่วนด้านซ้ายคือแม่เหล็กธรรมดานี่เอง จริงๆแล้วมันก็คือ Reed Switch แบบนึงที่แม่เหล็กเป็นตัวเหนี่ยวนำให้เปิดปิดวงจรสวิตซ์ ปัญหาของ Door/Window Sensor ในรุ่นก่อนหน้านี้คือแม่เหล็กค่อนข้างอ่อนและไม่สามารถตรวจจับฝั่งตรงข้ามได้หากติดตั้งห่างกันไป หรือระดับไม่เท่ากัน ซึ่งในบางครั้งต้องยอมรับว่าสถานที่ติดตั้งอาจไม่เอื้ออำนวยให้เอามาชิดกันได้ และดูเหมือนรุ่น SNZB-04P นี้จะมาแก้ไขตรงจุดนี้เพื่อให้การติดตั้งมีความหยืดหยุ่นระดับนึง ให้ดูภาพด้านล่างถึงความห่างระหว่างสองฝั่งที่มากที่สุดที่ตรวจเจอกัน และ ระดับที่ไม่ตรงกัน ดูเปรียบเทียบกับรุ่นก่อนหน้านี้ซึ่งอยู่ทางด้านขวาที่แสดงจุดที่ห่างที่สุดที่เซ็นเซอร์ยังตรวจจับได้
ดังนั้นหากใครที่มีปัญหาในการติดตั้ง Door/Window Sensor ในสถานที่ที่ไม่เอื้ออำนวยคงจะชื่นชอบ ขจัดปัญหาที่บางครั้งเราต้องไปซื้อแม่เหล็กที่แรงกว่ามาต่างหากเพื่อแก้ไขปัญหาความห่างเกินไป โดยมันยืดหยุ่นในการติดตั้งมากขึ้น อันนี้ให้เป็นข้อดีของเซ็นเซอร์ตัวใหม่นี้
อีกหนึ่งอย่างที่เพิ่มเข้ามาในรุ่นใหม่นี้คือ ตัวตรวจจับการถอดเซ็นเซอร์ออกจากที่ติดตั้ง (Tamper Detection) หลักการง่ายๆคือมีปุ่มสีดำเล็กอยู่ด้านหลังเซ็นเซอร์ (ด้านบน ใต้อักษร SONOFF) เมื่อติดตั้งปุ่มนี้จะถูกกดโดยปกติ แต่เมื่อมีการดึงเซ็นเซอร์ออกไปปุ่มนี้จะไม่โดนกดอีกต่อไปทำให้ซอฟแวร์สามารถตรวจจับและแจ้งเตือนได้
สเปค
- การเชื่อมต่อไร้สาย – Zigbee 3.0
- ระยะการติดตั้ง– ≤20mm
- แบตเตอรี่ – CR2477(3V)
- ขนาด
- Transmitter – 50.5x32x21.9มม.
- Magnet – 27x12x12.4มม.
- ขนาด – 33 กรัม
- วัสดุ– PC
- ทำงานได้ที่อุณหภูมิ – -10°C to 60°C
- ความชื้น – 5-95% RH, ไม่มีการควบแน่น
การทำงานกับ eWeLink
ก่อนการใช้งานก็ต้องทำการลงทะเบียนเข้าไปใน Account ของเราใน eWeLink ก่อน เนื่องจากตัวนี้เป็นอุปกรณ์ Zigbee จำเป็นต้องมีอุปกรณ์ SONOFF Zigbee Hub/Bridge เพื่อเป็น Gateway สำหรับติดต่อผ่าน WIFI ไปยัง eWeLink Cloud ซึ่งในการทดสอบนี้เราใช้ Zigbee Bridge รุ่น Pro เมื่อพร้อมแล้วก็กดปุ่ม + ขวาบนใน eWeLink เพื่อเพิ่ม SNZB-04P ขั้นตอนก็จะเหมือนกับการเพิ่มอุปกรณ์ SONOFF โดยทั่วไป
เนื่องจาก Door/Window Sensor เป็นอุปกรณ์ที่พื้นฐานมากๆ ไม่มีตัวเลือกให้กำหนดมากมาย เราจะมาดูเฉพาะส่วนที่เป็นสิ่งใหม่เท่านั้นเพื่อให้การรีวิวกระชับขึ้น เราพบว่าเจ้าตัว SNZB-04P ได้มีการเพิ่มฟีเจอร์บางอย่างซึ่งเราเจอใน eWeLink แอป นั่นก็คือ การเพิ่มลูกเล่นในการกำหนด Trigger ใน Scene ในรุ่นก่อนเราสามารถกำหนดเงื่อนไขของ Trigger ใน Scene ได้แค่ เมื่อประตู Closed หรือ Open แค่นั้นจริงๆ แต่ในตัวใหม่มีตัวเลือกมากขึ้นคือ Remain closed for a duration และ Remain Opened for a duration ซึ่งก็ทำให้ยืดหยุ่นขึ้นกว่าแต่ก่อนที่มีแค่ Closed กับ Opened เช่น บางครั้งเราต้องการ action ใดๆหากเปิดประตูค้างเกิน 60 วินาที ดูรูปประกอบเวลาเราสร้าง Scene ใช้งานขึ้นมาตอนเลือกเงื่อนไขการ Trigger
การทำงานใน Home Assistant
เราได้ทดลองทำการเพิ่ม SNZB-04P เข้าไปใน Home Assistant 2024.4.0โดยผ่าน SONOFF USB Dongle P ที่ใช้กับทั้ง ZHA และ Zigbee2MQTT integration ด้วย ผลการทดสอบดูเหมือนว่า Zigbee2MQTT จะให้ข้อมูลที่ถูกต้องและมากกว่า ZHA ยกตัวอย่างตามรูปก็คือ ใน Zigbee2MQTT มี Sensor ทั้งแบบแจ้งสถานะปกติ และ แจ้งว่าถูกถอดหรืองัดแงะ สถานะแจ้งแบตเตอรี่อ่อน ซึ่งใน ZHA ไม่มี และแน่นอนลูกเล่นบางอย่างที่เราเห็นใน eWeLink ก็จะไม่ปรากฏในทั้งสอง integration ยกตัวอย่างเช่น Duration Setting (การกำหนดว่าเปิดหรือปิดค้างกี่วินาทีก่อนจะแจ้งสถานะ) อย่างไรก็ตามผู้ใช้ Home Assistant ก็ไม่น่าจะคิดว่ามันเป็นประเด็นเพราะลักษณะนี้เราๆก็สามารถสร้างกันเองได้สบายจากใน Automation อยู่แล้ว
Human Presence Sensor (SNZB-06P)
ในที่สุด SONOFF ก็กระโดดเข้ามาร่วมวงในตลาดเซ็นเซอร์ประเภท mmWave (5.8GHz) ด้วยรุ่น SNZB-06P ซึ่งใช้โปรโตคอล Zigbee 3.0 ในราคาที่น่าสนใจทีเดียว หลักการทำงานคร่าวๆของ SNZB-06P คือ จะมีการส่งสัญญาณเรดาร์แบบ FMCW (Frequency Modurated Continuous Wave) ออกไปเพื่อกระทบกับวัตถุเป้าหมายและสะท้อนกลับ จากนั้นจะคำนวณระยะทาง การเคลื่อนไหวของวัตถุที่ตรวจพบด้วยอัลกอริทึมของซอฟแวร์ ทาง SONOFF ได้เคลมสามารถตรวจจับความเคลื่อนไหวในระดับ 1mm และความเร็วที่ต่ำสุด 3mm/s ซึ่งมันก็ครอบคลุมไปถึงการหายใจและเคลื่อนไหวเล็กๆของมนุษย์เช่นกัน มันเหมาะมากถ้าต้องการตรวจจับวัตถุที่อยู่นิ่งๆแต่ยังอยู่ในบริเวณนั้น ยกตัวอย่างการนำไปใช้งานก็เช่น ตรวจจับคนวถึงแม้นอนหลับอยู่ อยู่ในห้องน้ำ นั่งประชุมหรือนั่งทำงานแต่อยู่นิ่งๆ อย่างที่กล่าวไปก่อนหน้าถึงการส่งสัญญาณเรดาร์ที่มีอยู่ตลอดเวลาในการตรวจจับ ดังนั้นอุปกรณ์ที่ใช้ mmWave จะต้องมีไฟป้อนอยู่ตลอด SNZB-06P มาพร้อมกับพอร์ต USB-C เพื่อป้อนไฟ 5v ให้มัน และแน่นอนตัวมันเองสามารถเป็น Zigbee Router ในตัวด้วย
รูปลักษณ์ภายนอกจะคล้ายๆกับ SNZB-03P (Motion Sensor) ที่เราเคยรีวิวไปเมื่อไม่นาน มันมีข้อแตกต่างในการนำไปใช้งาน หลักๆถ้าจุดไหนที่มีการเคลื่อนไหวบ่อยๆ Motion Sensor จะตอบโจทย์มากกว่า ขณะที่ถ้าต้องการตรวจจับวัตถุที่อยู่นิ่งๆด้วย Human Presence Sensor จะเหมาะสมกว่า ลองดูการเปรียบเทียบระหว่างสองรุ่นนี้ตามรูปด้านล่าง
ภายในกล่องจะมาพร้อมๆกับสิ่งที่จำเป็นต่อการใช้งานเหมือนก่อนๆ ไม่ว่าจะเป็น คู่มือ ตัวเครื่องและฐานแม่เหล็ก สาย USB-C น็อตและพุกยึด เทปสองหน้าเพื่อยึดฐานแม่เหล็ก ตัวเครื่องมีปุ่มมาให้เพื่อทำการ Pairing และ QR code สำหรับการติดตั้ง เพื่อให้ได้ความาสามารถสูงสุด SNZB-06P ควรใช้ร่วมกับ SONOFF Zigbee Bridge รุ่น Pro ถ้านำไปใช้กับ Zigbee Bridge รุ่นธรรมมันจะกลายเป็นแค่ Motion Sensor ธรรมดาๆตัวนึงเท่านั้น และนี่คือสิ่งที่คุณต้องมีก่อนเริ่มใช้ SNZB-06P
เราได้รับ SNZB-06P มาสักพักใหญ่แต่เจอกับปัญหาที่ฮาร์แวร์ต้นแบบที่ไม่เสถียรและต้องทำการเปลี่ยนตัวใหม่ซึ่งทำให้การรีวิวช้ากว่าที่คิด อย่างไรก็ตามมันกลับเป็นข้อดีของผู้อ่านเพราะมีผู้ใช้งานรุ่นแรกได้เจอปัญหาการติดตั้งและใช้งานและได้ทำการ feedback ให้กับ SONOFF ซึ่งทาง SONOFF ได้ออก firmware ใหม่ (1.0.6) และเอกสารเพิ่มเติมเพื่อลดปัญหาการใช้งานลง เอกสารนี้คือ Pre-Use Instructions มันพูดถึงปัจจัยรอบๆที่มีผลกระทบต่อการทำงานและข้อแก้ไข เช่น บริเวณที่ติดตั้ง ผลกระทบของ ลม ความร้อน สัตว์เลี้ยง หุ่นยนต์ดูดฝุ่น กำแพง กระจกเงา ความห่างระหว่าง SNZB-06P ด้วยกัน ซึ่งเป็นข้อแนะนำที่ดีไม่น้อย ดูภาพประกอบ
ในการทดสอบเราพบว่าความสูงในการติดที่ให้ค่าความแม่นยำดีก็คือประมาณ 1.5m-1.8m ตามรูป หากมีพวกหุ่นยนต์ดูดฝุ่นก็ให้แน่ใจว่าระดับที่ตรวจจับอยู่สูงกว่าการทำงานของพวกมัน จุดนี้เราพบว่าเป็นปัญหาปกติของพวก mmWave ที่ยังคงตรวจจับพวกพัดลม หุ่นยนต์ ต้นหญ้าเคลื่อนไหวได้อยู่ ดังนั้นจุดที่ติดต้องหาให้เหมาะสมถึงจะได้ประสิทธิภาพการทำงานที่ดี
สเปคของ SONOFF SNZB-06P
- MCU – Silicon Labs EFR32MG22 wireless microcontroller
- เซนเซอร์ Human presence sensor
- 5.8GHz microwave radar
- ความไวสามารถใช้งานได้จาก 2.5 เมตร ถึง 4 เมตร สามารถปรับแต่งได้
- Wireless – Zigbee 3.0 (router type) ระยะสูงสุด 30 เมตร
- อื่นๆ – ไฟ LED สีแดง, ฐานแม่เหล็ก, ปุ่มกด
- การจ่ายไฟ – 5V DC/1A ผ่านพอร์ต USB Type-C port
- ขนาด– 44.2 x 44.2 x 59 มม.
- น้ำหนัก – 31 กรัม
- ช่วงอุณหภูมิ – -10°C ถึง 60°C
- ความชื้น – 0 ถึงo 90%RH, ไม่ควบแน่น
- วัสดุ – ABS+PC
- การรับรอง – CE/FCC/ISED/RoHS
- มาตรฐานความปลอดภัย – EN IEC 62368-1
การใช้งานร่วมกับ eWeLink
เราได้ทำการเพิ่ม SNZB-06P เข้าไปในแอป โดยคลิกเข้าไปที่ SONOFF Zigbee Bridge Pro ก่อนที่จะกดปุ่มเพิ่มอุปกรณ์ ก่อนกดเพิ่มอุปกรณ์ก็ให้ทำการกดปุ่มที่ม่ีอยู่ปุ่มเดียวบน SNZB-06P ค้างไว้ให้ไฟกระพริบเพื่อพร้อมสำหรับทำ Pairing ดูภาพประกอบ
- ตัวเลือก Sensitivity ถ้ากำหนดไปที่ Low หมายถึงระยะตรวจจับได้ไกลสุด 2.5 เมตร, ที่ Medium หมายถึง 3.5เมตร และ High หมายถึง 4เมตร เนื่องจากสัญญาณที่ส่งจาก SNZB-06P มีความไวพอสมควร คำแนะนำคือให้เริ่มจากระยะที่ต่ำสุดก่อนคือ Low ซึ่งเป็นช่วงระยะที่สิ่งรบกวนมีผลได้น้อยกว่า
- ตัวเลือก Detection Duration หมายถึงระยะเวลาหลังจากตรวจจับไม่เจอแล้วจะอัพเดตสถานะว่า No Present และพร้อมที่จะเริ่มทำงานต่อไป ตัวนี้ก็เหมือนกับการเว้นระยะการทำงาน เหตุผลนึงคือเพื่อไม่ให้อุปกรณ์ที่ SNZB-06P ไป trigger ทำงานบ่อยเกินไป เช่น ไฟส่องสว่าง เสียงเตือน หรือ การทำ Notification ค่าที่ต่ำสุดที่ทำได้คือ 15 วินาทีซึ่งถือว่าเร็วเลยทีเดียว
เราได้ทดลองสร้าง Scene เพื่อทดสอบความสามารถของ SNZB-06P (ดูรูปด้านล่างประกอบ) เราพบว่า SNZB-06P มาพร้อมกับเซ็นเซอร์วัดแสงในตัว ซึ่งสามารถเอามาใช้งานในการสร้างเงื่อนไขใน Scene ได้หลากหลายขึ้น เช่น เราได้เลือก Trigger ว่า ถ้าตรวจพบคนและไม่มีแสงสว่างก็ให้ส่ง Notification ไปยังมือถือ และอัพเดตล่าสุดตอนนี้เราสามารถกำหนดว่าจะส่งข้อความอะไรที่ต้องการได้แล้วจาก eWelink
นอกจากนี้เราก็ได้ทดลองปรับค่า Detection Duration ลงไปให้ต่ำสุดที่ 15 วินาทีแล้วดูว่ามันจะตอบสนองมากน้อยเพียงใด ปรากฏว่าทำงานได้อย่างที่คาดหวัง หากผู้ใช้คนใดพบว่าการทำงานตรงจุดนี้ไม่ตรงตามที่ตั้งค่าไว้ (คือนานกว่าที่ตั้งไว้) และให้แน่ใจว่าไม่มีสิ่งรบกวนตามเอกสาร Pre Use ที่กล่าวมาข้างต้น ก็น่าจะเกิดจากฮาร์ดแวร์ที่ทำงานผิดปกติและอาจจะต้องทำการเปลี่ยนกับผู้ขาย
การทำงานร่วมกับ Home Assistant
เราได้ทำการทดสอบกับ Home Assistant โดยผ่าน Zigbee Integration ทั้งสองแบบที่นิยมกัน คือ ZHA และ Zigbee2MQTT ข่าวดีก็คือรายละเอียดมันมีมากขึ้นเมื่อเทียบกับ firmware เวอร์ชั่นแรกๆที่เราทดสอบเมื่อหลายเดือนก่อน ณ ตอนที่เราทดสอบคือ 1.0.6 ซึ่งได้เพิ่มตัวเลือก เช่น Detectoin Duration และ Sensitivity ให้เราทำการเซ็ตได้อย่างง่ายเลย โดยที่ไม่ต้องไปวุ่นวายกับการเข้าไปทำใน Zigbee Cluster ให้มันยุ่งยากอย่าง firmware เวอร์ชั่นแรกๆ เรายังพบอีกว่าค่าวัดแสงสว่าง (Dark, Bright) มีแยก Entity ออกมาให้เรานำไปใช้พลิกแพลง (ซึ่งมันยืดหยุ่นกว่าใน eWelink เสียอีก) แต่ค่านี้จะอัพเดตก็ต่อเมื่อสถานะของ Occupancy มีการอัพเดตด้วย
การทำงานไม่ว่าจะกับ ZHA และ Zigbee2MQTT จะเหมือนๆกัน การตอบสนองที่ไวตามความคาดหวัง และการอัพเดตสถานะหลังจากไม่พบเจอ Human ก็เป็นไปอย่างที่ตั้งค่า อีกทั้ง Entity ที่ได้จะคล้ายกัน อันนี้เทียบเท่ากับถ้าเราใช้ซอฟแวร์ eWelink เลยทีเดียว ข้อนี้เราชอบเป็นพิเศษนะ
บทสรุป
เราคิดว่า SNZB-04P มีการพัฒนากว่ารุ่นก่อนๆที่ SONOFF มีพอสมควร เช่น รุ่น SNZB-04 (ไม่มี P ต่อท้าย) และ รุ่น DW2 WIFI โดยมันมีแบตเตอรี่ที่ใหญ่ขึ้นเท่าตัว แม่เหล็กที่แรงสะใจ ประหยัดพลังงาน (เทียบกับ WIFI) และการตอบสนองที่เร็วขึ้น มันยังสามารถทำงานในแพลตฟอร์มอื่นๆได้เช่น Google Home, Alexa, SmartThing โดยผ่านโปรโตคอล Zigbee 3.0
ขณะที่ SNZB-06P เป็น mmWave sensor ตัวแรกที่ทาง SONOFF ออกมา การใช้งานก็อยู่ในระดับดี เมื่อเทียบกับราคาค่าตัวที่ไม่แพงมากเมื่อเทียบกับค่ายอื่นๆในท้องตลาด มันสามารถใช้เป็น Zigbee Router เพื่อขยายเครือข่าย Zigbee ในบ้านได้ด้วย ส่วนในการใช้งาน อย่างที่กล่าวในตารางเปรียบเทียบกับ Motion sensor ไป มันเหมาะสำหรับนำไปตรวจจับมนุษย์ที่อยู่นิ่งๆได้สบายๆ เช่น ในห้องประชุม ห้องทำงาน ห้องน้ำ จุดด้อยก็เหมือนกับ mmWave ส่วนใหญ่ในท้องตลาดคือต้องมี USB ป้อนไฟตลอดเพราะใช้พลังงานมากในการส่งคลื่นไปกระทบวัตถุในการตรวจจับซึ่งอาจเป็นอุปสรรคในการติดตั้ง
ขอขอบคุณบริษัท ITEAD ที่ส่งเซนเซอร์ SONOFF Zigbee Human Presence (SNZB-06P) และ Door/Window (SNZB-04P), เซนเซอร์ SNZB-06P สามารถซื้อได้ที่ร้านค้าของบริษัทในราคา 14.90(~550฿) และ SNZB-04P ราคา 10.90(~400฿) สามารถใช้โค้ด CNXSOFTSONOFF เพื่อรับส่วนลด 10% สำหรับการสั่งซื้อผลิตภัณฑ์ทั้งหมดในร้าน ITEAD และถ้าสั่งซื้อมีราคารวมมากกว่า $89 (~3,300฿) สามารถรับจัดส่งฟรีแบบมาตรฐาน
วิศวกรคอมพิวเตอร์สาย Infrastructure ที่ชื่นชอบเทคโนโลยีทางด้าน IOT เป็นพิเศษ ไม่ว่าจะเป็นด้าน Smart Home, Smart Farm และยังสนใจในนวตกรรมเกี่ยวกับ Sustainability เช่น Renewable Energy และ Organic Food