ในบทความก่อนหน้านี้ รีวิวการติดตั้งและใช้งาน Ubuntu 22.04 บนบอร์ด Khadas VIM1S ได้มีการทดลองติดตั้ง Ubuntu 22.04 และทดสอบวัดค่าประสิทธิภาพในด้านต่าง ๆ ไปแล้ว ในบทความนี้จะเล่าถึงการทดลองใช้งาน Android 11 บนบอร์ด Khadas VIM1S กันบ้างว่าการใช้งานโดยรวมเป็นอย่างไร และผลการประสิทธิภาพเป็นอย่างไรบ้าง
การทดลองติดตั้ง Android 11 บบอร์ด Khadas VIM1S ด้วย OOWOW
การติดตั้ง OS ให้กับบอร์ด Khadas VIM1S สามารถทำได้ง่ายมากผ่าน OOWOW ซึ่งเป็น embedded service ติดมากับบอร์ดเลย โดยตัว OOWOW นี่พึ่งมีให้ใช้บน VIM4, Edge2 แล้วก็ VIM1S นี่แหละครับ ทำให้เราสามารถติดตั้ง OS ได้ง่าย ๆ เลย แต่ต้องมีจอภาพ คีย์บอร์ดแล้วก็อินเตอร์เน็ตนะครับ จะใช้เป็น LAN หรือ Wi-Fi ก็ได้ โอเคงั้นเรามาเริ่มติดตั้ง Android 11 บน Khadas VIM1S ไปด้วยกันเลยดีกว่า
การบูตเข้า OOWOW สามารถทำได้ด้วยการกดปุ่ม Function บนบอร์ดค้างไว้แลัวกดปุ่ม Reset แล้วจึงปล่อยปุ่ม Function รอซักครู่ะเข้ามายังหน้า OOWOW Wizard ดังรุป ซึ่งเราสามารถเลือก Network เพื่อตั้งค่า Wi-Fi ได้ เนื่องจากในขั้นตอนติดตั้งจะมีการดาวน์โหลดไฟล์จากเซิร์ฟเวอร์ของ Khadas
เมื่อทำการเลือก Image สำหรับติดตั้งแล้วรอให้ OOWOW ทำการดาวน์โหลดมาและทำการติดตั้งเมื่อแล้วเสร็จสามารถ reboot เพื่อใช้งานได้ทันที
การตั้งค่า Android 11
เมื่อบูตเข้า Android 11 เรียบร้อยแล้ว ในเมนูตั้งค่าจะมีส่วนของ Khadas settings เพื่อการตั้งต่าพิเศษสำหรับบอร์ด Khadas เช่นในหัวข้อ Display & Sound สามารถตั้งหารหมุนหน้าจอในทุกแนวได้ เลือกปรับ Screen density ได้ ในเมนู powerKey definition สามารถที่จะตั้งค่าได้ว่าเมื่อกดปุ่ม power บนบอร์ดจะให้เกิดอะไรขึ้น ไม่ว่าจะเป็น suspend, shutdown หรือ restart
และที่น่าสนใจคือสามารถเลือกตั้งค่าการเปิดปิดได้จากเมนู Timer สามารถที่จะเลือกตั้งค่าเวลาเปิด/ปิด แบบละเอียดแยกไปในแต่ละวันได้เลยเหมาะกับการเอาไปใช้เป็นตู้ kiosk หรือ digital signage และเมื่อทดลองเข้าไปยังหัวข้อ About device ก็จะพบข้อมูลรายละเอียดว่าเป็น Android version 11 สามารถใช้งาน Wi-Fi , Ethernet, Bluetooth ได้ครบถ้วน
การใช้งานทั่วไป
ในการใช้งานทั่วไปของบอร์ด Khadas VIm1S ที่มี RAM ขนาด 2GB พร้อม CPU 4-cores ที่มาพร้อม GPU Mali-G31 ที่รองรับการถอดรหัสวิดีโอ s AV1, VP9, H.265
ก็เลยทดสอบเปิดไฟล์ 2K บน Youtube และทดสอบเปิดไฟล์ h.264 และ H.265 ที่ความละเอียด 2K ด้วย AM Player ก็พบว่าสามารถเปิดดูวิดีโอได้ไม่พบการกระตุกระหว่างการเล่นแต่อย่างใด ถือว่าในกาใช้งาน multimedia สามารถทำได้ดี
และจากนั้นลองทดสอบการเล่นเกม 3D บน Android 11 ด้วยการติดตั้งเกม asphalt 9 และทดสอบใชงานดู พบปัญหากระตุกอยู่บ้างขณะทำการเล่น แต่ก็ถือว่าพอใช้เล่นเกมได้
การทดสอบประสิทธิภาพของ Khadas VIM1S
ก่อนจะทำการทดสอบประสิทธิภาพของบอร์ด Khadas VIM1S ได้มีการติดตั้งโปรแกรม CPU-Z เพื่อตรวจสอบค่าต่างๆว่าระบบสามารถใช้งานทรัพยากรของบอร์ดได้ครบถ้วนหรือไม่ ซึ่งในหน้าของโปรแกรมก็แสดข้อมูลได้ครบถ้วนถูกต้องในส่วนของ CPU , RAM และขนาดของ eMMC ซึ่งจะพบว่าเหลือพื้นที่สำหรับใช้งานหลังติดตั้ง OS ไปแล้วประมาณ 10GB
ต่อมาคือการทดสอบประสิทธิภาพทางด้าน 3D โดยทำผ่านโปรแกรม 3DMark Android Benchmark โดยทดสอบด้วย OpenGL ES3.0 และ Vulkan พบว่าได้คะแนนต่ำมากเนื่องจากการที่ไม่มี Hardware 3D acceleration ซึ่งน้อยมากเมื่อเทียบกับผลการทดสอบบนบอร์ด Khadas VIM4
ต่อมาคือการทดสอบประสิทธิภาพของระบบโดยรวมด้วยโปรแกรม Passmark PerformanceTest 10 พบว่าได้คะแนนอยู่ที่ 520 ซึ่งบน Khadas VIM2 คะแนนทดสอบจะอยู่ที่ 2,553 คะแนน และบน Khadas VIM4 คะแนนจะอยู่ที่ 2747 คะแนน ซึ่งจะเห็นว่าประสิทธิภาพของ Khadas VIM1S จะอยู่ที่ 20% ของ VIM2 เท่านั้น
บทสรุป
การทดลองใช้งาน Android 11 บนบอร์ด Khadas VIM1S ถือว่าสามารถใช้งานได้ในระดับหนึ่ง การใช้งานไม่พบการหน่วงหรือกระตุกมากนัก แม้ว่าผลการทดสอบะมีคะแนนที่ต่ำไปมากเมื่อเทียบกับรุ่นที่สูงขึ้นไปอย่าง VIM2 เพราะราคาต่างกันอยู่ที่ 3 เท่า แต่ประสิทธิภาพต่างกันถึง 5 เท่า ที่น่าสนใจคือ function timer สำหรับการตั้งแต่เวลาเปิดปิดตัวบอร์ดได้ และความสามารถในการถอดรหัสเล่นไฟล์วิดีโอที่หลากลายทำให้บอร์ด Khadas VIM1S เหมาะกับการนำไปใช้งานเป็น Digital signage หรือ kioskได้เป็นอย่างดี
ขอขอบคุณ Khadas ที่ส่ง VIM1S พร้อม RAM ขนาด 2 GB, แฟลช eMMC ขนาด 16GB มาให้ตรวจสอบ, Khadas VIM1S มีจำหน่ายแล้วในร้านค้าออนไลน์ของ Khadas ราคา $64.90 (~2,200฿)
Fulltime Maker
ปัจจุบันดูแลส่วนงาน R&D และ Innovation
ความสนใจคือ Single Board Computer และงานด้าน IoT